همه‌گیری ویروس کرونا
«فشار بی‌سابقه‌ای روی زنجیره‌های جهانی محصولات کشاورزی و خوراکی وارد کرده است»

فائو و OECD گفتند اگرچه در حال‌حاضر بیماری تب خوکی آفریقایی در آسیا شیوع پیدا کرده است، با این حال ما در دهه آینده با 12درصد رشد مصرف جهانی گوشت روبرو خواهیم شد که مرغ‌های ارزان‌قیمت، نیمی از این افزایش را تشکیل می‌دهند.
همچنین، در این گزارش مشترک آمده‌است که تا سال 2024، آبزی‌پروری بر “صید ماهی” به‌عنوان منبع اصلی ماهی در جهان، پیشی خواهد گرفت. اگر چه همه‌گیری ویروس کرونا “فشار بی‌سابقه‌ای به زنجیره‌های عرضه محصولات کشاورزی و جهانی وارد کرده است.”
رشد اقتصادی پایین جهانی امسال “حداقل در کوتاه‌مدت می‌تواند به کاهش بیشتر قیمت کالاهای کشاورزی منجر ‌شود. اگر اقدامات مهار COVID-19 مؤثر باشد و اقتصاد جهانی در سال 2021 دوباره شروع به رشد کند؛ تقاضای کالاهای کشاورزی و قیمت‌ها به‌تدریج طی سال‌های بعد به سطح پایه باز می‌گردند”.
در این گزارش آمده‌است: دو عامل باعث افزایش مصرف گوشت خواهد شد، چرا که هزینه‌های کم خوراک، باعث می‌شود دامداری و مرغداری‌ها سودآور شود. در همان حال، انتظار می‌رود كه مصرف‌كنندگان در كشورهای با درآمد متوسط “ از درآمد اضافی خود برای تبدیل رژیم‌های غذایی خود از محصولات اصلی به محصولات با ارزش بالاتر مانند گوشت استفاده كنند”.
مصرف گوشت در کشورهای در حال توسعه، به‌ویژه در آسیا و آفریقا، پنج برابر سریع‌تر از کشورهای توسعه‌یافته افزایش می‌یابد. در حال‌حاضر، سرانه مصرف گوشت در کشورهای در حال توسعه، کم اما در جهان توسعه‌یافته تقریباً در سطح اشباع است.
در این گزارش آمده: “پیش‌بینی می‌شود که مصرف گوشت مرغ در سطح جهان به 145 میلیون تن(تا سال 2029) افزایش‌یابد. همچنین، پیش‌بینی می‌شود که طیور، نیمی از گوشت اضافی مصرف شده را تشکیل دهند”. مصرف گوشت خوک طی 10 سال آینده به 127 میلیون تن افزایش می‌یابد و 28٪ از افزایش جهانی مصرف گوشت را تشکیل خواهد داد.
پیش‌بینی می‌شد که مصرف گوشت گاو تا سال 2029 به 76 میلیون تن برسد و 16٪ از افزایش جهانی را تأمین کند. مصرف گوشت گوسفند هم 2 میلیون تن افزایش می‌یابد و 6٪ از مصرف اضافی را شامل می‌شود.
در حالی که مصرف گوشت در کشورهای در حال توسعه بالا است تقاضای جهانی گوشت از رشد جمعیت و درآمد آن سود برده است، اما محدودیت‌های احتمالی هم وجود دارد.
فائو و OECD اعلام کردند: “ انتظار می‌رود به خاطر نگرانی‌های زیست‌محیطی و بهداشتی در کشورهای با درآمد بالا، مصرف پروتئین حیوانی از گوشت قرمز به‌ویژه گوشت گاو، به سمت حیوانات جایگزین مانند مرغ و ماهی انتقال یابد”.
همچنین، در زمینه گوشت، تغییر اولویت‌های مصرف‌کننده، ازجمله افزایش علاقه به رژیم‌های گیاهی، نگرانی از تاثیر گوشت بر محیط و هنجارهای مذهبی و فرهنگی نیز تاثیرگذار هستند.
فائو و OECD میزان مصرف گوشت جهان در سال 2019 را 325 میلیون تن تخمین زده‌اند که نسبت به سال قبل 2٪ کاهش داشته است که علت آن اپیدمی تب خوک آفریقایی، «بیماری غالباً کشنده برای خوک‌ها»، به‌خصوص برای چین که بزرگ‌ترین تولید‌کننده و مصرف‌کننده گوشت خوک در جهان است اعلام شده است. سال گذشته تولید گوشت خوک در چین حداقل 21٪ کاهش‌یافت و به‌طور کلی میزان کل تولید گوشت آن 10٪ کاهش پیدا کرد.
در این گزارش آمده‌است: آبزی‌پروری بیشترین رشد تولید ماهی را در دهه آینده به خود اختصاص خواهد داد. تولید ماهی که در حال‌حاضر 176 میلیون تن است، در سال 2029 تا 200 میلیون تن پیش‌بینی می‌شود. “برآورد می‌شود تولید آبزی‌پروری به 105 میلیون تن برسد، 10 میلیون تن بیشتر از بخش صیادی”. انتظار می‌رود در سال 2029، بخش صیادی 95 میلیون تن تولید داشته‌باشد، یعنی 1،3 میلیون تن بیشتر از سطح فعلی.
سهم آبزی‌پروری در تولید جهانی ماهی باید تا سال 2024 به رشد خود ادامه دهد و از کل صیدهای انجام شده (ازجمله میزان استفاده برای مصارف غیر غذایی) نیز فراتر رود. 
همچنین، قیمت نسبتا پایین خوراک ماهی نیز تحت‌تاثیر رشد آینده آبزی‌پروری است و انتظار می‌رود سودآوری در این بخش، به‌خصوص برای گونه‌هایی که به مقادیر کمی از ماهی و روغن ماهی نیاز دارند، در دهه آینده بالاتر باشد.

ماهنامه دام و کشت و صنعت – شماره ۲۴۴ – مهر ۱۳۹۹