خروج‭ ‬شکر‭ ‬از‭ ‬چنته‭ ‬انحصارطلبان‭ ‬خصوصی‭ ‬بعد‭ ‬از‭ ‬سال‌ها

غول‭ ‬واردات‭ ‬شکر‭ ‬در‭ ‬چنگ‭ ‬دولت‭ ‬قرار‭ ‬گرفت
خنده‭ ‬شیرین‭ ‬به‭ ‬تولید

در‭ ‬حال‭ ‬حاضر‭ ‬مصرف‭ ‬شکر‭ ‬در‭ ‬کشور‭ ‬سالانه‭ ‬3‭/‬2‭ ‬میلیون‭ ‬تن‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬میزان‭ ‬700‭ ‬هزار‭ ‬تن‭ ‬آن‭ ‬وارد‭ ‬می‌شود،‭ ‬واردات‭ ‬شکر‭ ‬سفید‭ ‬در‭ ‬سال‭ ‬84،‭ ‬معادل‭ ‬78‭ ‬هزار‭ ‬تن‭ ‬و‭ ‬شکر‭ ‬خام‭ ‬نیز‭ ‬629‭ ‬هزار‭ ‬تن‭ ‬بوده‭ ‬که‭ ‬به‭ ‬یک‌باره‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬سال‭ ‬بعد،‭ ‬این‭ ‬رقم‭ ‬به‭ ‬637‭ ‬هزار‭ ‬تن‭ ‬شکر‭ ‬سفید‭- ‬5/8‭ ‬برابر- ‬و‭ ‬یک‭ ‬میلیون‭ ‬و‭ ‬890‭ ‬هزار‭ ‬تن‭ ‬شکر‭ ‬خام ‭ -‬سه‭ ‬برابر - ‬افزایش‭ ‬مییابد‭. ‬از‭ ‬سال‭ ‬87‭ ‬تا‭ ‬90،‭  ‬منحصراً‭ ‬بخش‭ ‬خصوصی،‭ ‬مقدار‭ ‬5‭ ‬میلیون‭ ‬و‭ ‬17‭ ‬هزار‭ ‬تن‭ ‬شکر‭ ‬وارد‭ ‬نمود‭ ‬که‭ ‬سهم‭ ‬واردات‭ ‬دولتی‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬مدت‭ ‬صفر‭ ‬بوده‭ ‬است‭. ‬واردات‭ ‬5‭ ‬میلیون‭ ‬تن‭ ‬شکر‭ ‬در‭ ‬یک‭ ‬دوره‭ ‬4‭ ‬ساله‭ ‬به‭ ‬معنی‭ ‬واردات‭ ‬یک‭ ‬میلیون‭ ‬و‭ ‬250‭ ‬هزار‭ ‬تن‭ ‬در‭ ‬سال‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬این‭ ‬در‭ ‬حالی‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬حداکثر‭ ‬مابه‌التفاوت‭ ‬نیاز،‭ ‬نسبت‭ ‬به‭ ‬تولید‭ ‬داخل‭ ‬500‭ ‬هزار‭ ‬تن‭ ‬بوده‭ ‬است‭. ‬چنین‭ ‬اقدامی‭ ‬به‭ ‬منزله‭ ‬خارج‭ ‬کردن‭ ‬تولیدکنندگان‭ ‬داخلی‭ ‬به‭ ‬نفع‭ ‬اندک‭ ‬افرادی‭ ‬رانت‌خوار‭ ‬است‭.‬
تولید‭ ‬شکر‭ ‬چه‭ ‬از‭ ‬طریق‭ ‬کشت‭ ‬چغندر‭ ‬و‭ ‬چه‭ ‬به واسطه‭ ‬استحصال‭ ‬از‭ ‬نیشکر‭ ‬یک‭ ‬صنعت‭ ‬واقعی‭ ‬با‭ ‬نقش‌های‭ ‬مختلف‭ ‬اقتصادی‭ ‬از‭ ‬قبیل‭ ‬تولید‭ ‬سرمایه‭ ‬و‭ ‬درآمد،‭ ‬ایجاد‭ ‬مشاغل‭ ‬مستقیم‭ ‬و‭ ‬غیرمستقیم،‭ ‬توسعه‭ ‬صنایع‭ ‬فرآوری‭ ‬مانند‭ ‬تولید‭ ‬مخمر‭ ‬و‭ ‬الکل،‭ ‬کمک‭ ‬به‭ ‬زیربخش‌هایی‭ ‬از‭ ‬قبیل‭ ‬پرورش‭ ‬دام‭ ‬و‭ ‬غیره‭ ‬بشمار‭ ‬می‌رود،‭ ‬لذا‭ ‬نمی‌توان‭ ‬از‭ ‬آسیب‌هایی‭ ‬که‭ ‬از‭ ‬طریق‭ ‬واردات‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬صنعت‭ ‬وارد‭ ‬شده،‭ ‬چشم‭ ‬پوشید‭. ‬علاوه‭ ‬بر‭ ‬آن‭ ‬تفاله‭ ‬حاصل‭ ‬از‭ ‬استخراج‭ ‬شکر‭ ‬به‭ ‬عنوان‭ ‬خوراک‭ ‬دام‭ ‬پروری‌ها،‭ ‬الکل‭ ‬سازی‌،‭ ‬تولید‭ ‬مخمر‌،‭ ‬تولید‭ ‬خوراک‭ ‬دام،‭ ‬نئوپان‌سازی‭ ‬و‭ ‬تولید‭ ‬کاغذ‭ ‬کاربرد‭ ‬دارد‭.‬ دولت‭ ‬یازدهم‭ ‬از‭ ‬بدو‭ ‬امر،‭ ‬در‭ ‬قالب‭ ‬نگرش‭ ‬استراتژیک‭ ‬به‭ ‬موضوع،‭ ‬اقدام‭ ‬به‭ ‬کاهش‭ ‬شدید‭ ‬واردات‭ ‬شکر‭ ‬نمود‭ ‬و‭ ‬پتانسیل‌های‭ ‬لازم‭ ‬در‭ ‬تولید‭ ‬شکر‭ ‬داخلی‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬کار‭ ‬گرفت،‭ ‬و‭ ‬برخلاف‭ ‬دولت‌های‭ ‬پیشین،‭ ‬با‭ ‬حمایت‭ ‬از‭ ‬تولیدکنندگان‭ ‬داخلی،‭ ‬تلاش‭ ‬کرد‭ ‬ظرفیت‭ ‬تولید‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬حد‭ ‬نصاب‭ ‬خودکفایی‭ ‬برساند،‭ ‬دام‭ ‬و‭ ‬کشت‭ ‬و‭ ‬صنعت‭ ‬در‭ ‬قالب‭ ‬گفت‌وگو‭ ‬این‭ ‬موضوع‭ ‬را‭ ‬مورد‭ ‬بررسی‭ ‬قرار‭ ‬داده‭ ‬است‭.‬

تولید‭ ‬شکر‭ ‬نیازمند‭ ‬ساخت‭ ‬کارخانه

محمود‭ ‬حجتی‭ ‬در‭ ‬گفت‌وگو‭ ‬با‭ ‬مجله‭ ‬‮«‬دام‭ ‬و‭ ‬کشت‭ ‬و‭ ‬صنعت‮»‬‭ ‬با‭ ‬اشاره‭ ‬به‭ ‬لزوم‭ ‬ساخت‭ ‬کارخانه‭ ‬قند‭ ‬گفت‭: ‬اگر‭ ‬در‭ ‬جنوب‭ ‬ایلام‭ ‬و‭ ‬خوزستان‭ ‬کارخانه‭ ‬قند‭ ‬داشتیم‭ ‬نیاز‭ ‬به‭ ‬واردات‭ ‬شکر‭ ‬نبود،‭ ‬در‭ ‬حال‭ ‬حاضر‭ ‬در‭ ‬حدود‭ ‬پنج‭ ‬کارخانه‭ ‬10‭ ‬هزار‭ ‬تنی‭ ‬برای‭ ‬خودکفایی‭ ‬در‭ ‬کشور‭ ‬نیاز‭ ‬است‭.‬

آب‭ ‬سبز‭ ‬منبع‭ ‬تأمین‭ ‬ذخایرآب‭ ‬چغندر

وزیر‭ ‬جهاد‭ ‬کشاورزی‭ ‬در‭ ‬ارتباط‭ ‬با‭ ‬کمبود‭ ‬آب‭ ‬و‭ ‬چگونگی‭ ‬مدیریت‭ ‬آن‭ ‬در‭ ‬کشت‌های‭ ‬چغندر‭ ‬قند‭ ‬گفت‭: ‬به‭ ‬منظور‭ ‬افزایش‭ ‬بهره‌وری‭ ‬و‭ ‬کاهش‭ ‬میزان‭ ‬مصرف‭ ‬آب ‭  -‬بر‭ ‬اساس‭ ‬الزامات‭ ‬برنامه‌های‭ ‬ششم‭ ‬و‭ ‬هفتم‭ ‬توسعه‭ - ‬تعادل‭ ‬بخشی‭ ‬آب‌های‭ ‬زیر‭ ‬زمینی‌،‭ ‬کاهش‭ ‬مصرف‭ ‬آب‭ ‬با‭ ‬هدف‭ ‬افزایش‭ ‬بهره‌وری‭ ‬در‭ ‬تولید‭ ‬محصولات‭ ‬کشاورزی‭ ‬صورت‭ ‬می‌گیرد‭. ‬بر‭ ‬این‭ ‬اساس،‭ ‬تولید‭ ‬شکر‭ ‬در‭ ‬قالب‭ ‬کشت‭ ‬چغندر‭ ‬پاییزه‭ ‬با‭ ‬مصرف‭ ‬آب‭ ‬پایین‭ ‬که‭ ‬بخش‭ ‬عمده‌ای‭ ‬از‭ ‬آب‭ ‬مصرفی‭ ‬آن‭ ‬نیز‭  ‬آب‭ ‬سبز‭ ‬است‭ ‬در‭ ‬نظر‭ ‬گرفته‭ ‬شده‭ ‬است‭.‬

تولید‭ ‬باید‭ ‬واقعی‭ ‬باشد‭ ‬

وی‭ ‬با‭ ‬اشاره‭ ‬به‭ ‬نحوه‭ ‬تولید‭ ‬شکر‭ ‬در‭ ‬سنوات‭ ‬اخیر‭ ‬گفت‭: ‬بخشی‭ ‬از‭ ‬کارخانه‌ها‭ ‬ترجیح‭ ‬می‌دادند‭ ‬که‭ ‬بخش‭ ‬تولید‭ ‬شکر‭ ‬از‭ ‬چغندر‭ ‬را‭ ‬تعطیل‭ ‬کنند‭ ‬و‭ ‬شکر‭ ‬قهوه‌ای‭ ‬وارد‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬قالب‭ ‬پروسه‌ای‭ ‬کوتاه‭ ‬شکر‭ ‬را‭ ‬سفید‭ ‬کنند‭ ‬و‭ ‬اسم‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬نیز‭ ‬بگذارند‭ ‬تولیدکننده،‭ ‬وقتی‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬روند‭  ‬توسط‭ ‬وزارت‭ ‬جهاد‭ ‬کشاورزی‭ ‬اعتراض‭ ‬شد،‭ ‬صدایشان‭ ‬در‭ ‬آمد‭ ‬که‭ ‬ما‭ ‬تولیدکننده‭ ‬هستیم،‭ ‬در‭ ‬حالی‭ ‬که‭ ‬تولید‭ ‬واقعی‭ ‬از‭ ‬ماده‭ ‬خام‭ ‬و‭ ‬اولیه‭ ‬صورت‭ ‬می‌گیرد‭.‬

اگر‭ ‬سازو‭ ‬کار‌ها‭ ‬ایجاد‭ ‬شود
طی‭ ‬چهار‭ ‬سال‭ ‬خود‭ ‬کفا‭ ‬خواهیم‭ ‬شد

حجتی،‭ ‬در‭ ‬توضیح‭ ‬روند‭ ‬مدیریت‭ ‬موضوع‭ ‬شکر‭ ‬کشور‭ ‬گفت‭: ‬انرژی‭ ‬بسیاری‭ ‬صرف‭ ‬درگیری‭ ‬و‭ ‬مقابله‭ ‬با‭ ‬مشکلاتی‭ ‬که‭ ‬واردکنندگان‭ ‬شکر‭ ‬ایجاد‭ ‬کرده‭ ‬بودند‌،‭ ‬شد ‭ -‬در‭ ‬این‭ ‬میان‭ ‬واردکنندگانی‭ ‬بودند‭ ‬که‭ ‬95‭ ‬درصد‭ ‬شکر‭ ‬مورد‭ ‬نیاز‭ ‬که‭ ‬نزدیک‭ ‬به‭ ‬2‭ ‬و‭ ‬نیم‭ ‬میلیون‭ ‬تن‭ ‬بود‭ ‬را‭ ‬وارد‭ ‬کرده‌اند‭ ‬و‭ ‬سود‭ ‬بسیاری‭ ‬کسب‭ ‬نمودند‭ - ‬و‭ ‬نهایتا‭ ‬سازکاری‭ ‬طراحی‭ ‬گردید‭ ‬که‭ ‬هیچ‭ ‬واردکننده‭ ‬شکری‭ ‬وجود‭ ‬نداشته‭ ‬باشد،‭ ‬و‭ ‬بنابراین‭ ‬اگر‭ ‬شخصی‭ ‬خواهان‭ ‬واردات‭ ‬شکر‭ ‬است‭ ‬باید‭ ‬علاوه‭ ‬بر‭ ‬واردات‭ ‬شکر،‭ ‬تحویل‭ ‬گیرنده‭ ‬چغندر‭ ‬نیز‭ ‬باشد‭. ‬اجرای‭ ‬صحیح‭ ‬این‭ ‬سازکارها‭ ‬موجب‭ ‬می‌شود‭ ‬طی‭ ‬چهار‭ ‬سال‭ ‬در‭ ‬زمینه‭ ‬تولید‭ ‬شکر‭ ‬به‭ ‬شکل‭ ‬کامل‭ ‬خودکفا‭ ‬شویم‭.‬

سیاه‭ ‬و‭ ‬سفیدی‭ ‬که‭ ‬ما‭ ‬پیش‭ ‬گرفته‌ایم
به‭ ‬صنعت‭ ‬ما‭ ‬اثر‭ ‬می‌گذارد

غلامحسین‭ ‬بهمئی،‭ ‬دبیر‭ ‬انجمن‭ ‬تصفیهکنندگان‭ ‬شکر‭ ‬خام‭ ‬در‭ ‬ارتباط‭ ‬با‭ ‬شکر،‭ ‬با‭ ‬اشاره‭ ‬به‭ ‬تفاوت‭ ‬قیمت‭ ‬100‭ ‬دلاری‭ ‬شکر‭ ‬خام‭ ‬و‭ ‬شکر‭ ‬تصفیه‭ ‬شده‭ ‬گفت‭: ‬شکر‭ ‬خام‭ ‬در‭ ‬حال‭ ‬حاضر‭ ‬با‭ ‬قیمت‭ ‬هر‭ ‬تن‭ ‬360‭ ‬دلار‭ ‬وارد‭ ‬بنادر‭ ‬ایران‭ ‬می‌شود‭ ‬و‭ ‬شکر‭ ‬تصفیه‭ ‬شده‭ ‬همواره‭ ‬در‭ ‬حدود‭ ‬100‭ ‬دلار‭ ‬گران‌تر‭ ‬از‭ ‬قیمت‭ ‬خام‭ ‬آن‭ ‬در‭ ‬بازار‭ ‬جهانی‭ ‬خرید‭ ‬و‭ ‬فروش‭ ‬می‌شود‭. ‬ وی‭ ‬با‭ ‬اشاره‭ ‬به‭ ‬لزوم‭ ‬آزادسازی‭ ‬برنامه‌ریزی‭ ‬شدهی‭ ‬واردات‭ ‬شکر‭ ‬افزود‭: ‬با‭ ‬توجه‭ ‬به‭ ‬آن‭ ‬که‭ ‬قیمت‭ ‬نهایی‭ ‬بسیاری‭ ‬از‭ ‬محصولات‭ ‬صنایع‭ ‬تبدیلی،‭ ‬همچون‭ ‬صنعت‭ ‬شکلات‌سازی،‭ ‬کمپوت‌سازی‭ ‬به‭ ‬قیمت‭ ‬شکر‭ ‬در‭ ‬داخل‭ ‬بستگی‭ ‬دارد،‭ ‬زمانی‭ ‬که‭ ‬قیمت‭ ‬شکر‭ ‬با‭ ‬مکانیستم‌های‭ ‬موجود‭ ‬فعلی‭ ‬بالا‭ ‬باشد‭ ‬امکان‭ ‬رقابت‭ ‬صنایع‭ ‬مذکور‭ ‬در‭ ‬بازار‌های‭ ‬جهانی ‭ -‬به‭ ‬دلیل‭ ‬قیمت‭ ‬نهایی‭ ‬بالا‭- ‬ از‭ ‬دست‭ ‬می‌رود‭ ‬و‭ ‬چرا‭ ‬باید‭ ‬با‭ ‬توجه‭ ‬به‭ ‬مشکل‭ ‬کم‭ ‬آبی‭ ‬کشور‭ ‬به‭ ‬دنبال‭ ‬کشت‭ ‬چغندر‭ ‬قند‭ ‬برویم،‭ ‬خود‭ ‬کفایی‭ ‬به‭ ‬چه‭ ‬قیمتی؟‭ ‬
بهمئی‭ ‬پیشنهاد‭ ‬کرد‭: ‬ورود‭ ‬شکر‭ ‬تصفیه‭ ‬شده‭ ‬به‭ ‬کشور‭ ‬بر‭ ‬اساس‭ ‬سازکار‭ ‬و‭ ‬سیستم‭ ‬هوشمند‭ ‬بین‭ ‬گمرک‌،‭ ‬صنعت‭ ‬و‭ ‬بازرگانی ‭ -‬تا‭ ‬یک‭ ‬میلیون‭ ‬تن‭ - ‬آزاد‭ ‬اعلام‭ ‬شود‭ ‬و‭ ‬زمانی‭ ‬که‭ ‬واردات‭ ‬به‭ ‬حجم‭ ‬مورد‭ ‬نظر‭ ‬رسید‭ ‬جلوی‭ ‬هرگونه‭ ‬وارداتی‭ ‬گرفته‭ ‬شود‭. ‬وی‭ ‬در‭ ‬خاتمه‭ ‬یادآور‭ ‬شد‭: ‬سیاه‭ ‬و‭ ‬سفیدی‭ ‬که‭ ‬ما‭ ‬پیش‭ ‬گرفته‌ایم‭ ‬به‭ ‬صنعت‭ ‬ما‭ ‬اثر‭ ‬می‌گذارد‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬درازمدت‭ ‬برای‭ ‬صنایع‭ ‬تاثیر‭ ‬منفی‭  ‬دارد‭.‬

جان‭ ‬کلام

در‭ ‬حال‭ ‬حاضر‭ ‬قیمت‭ ‬جهانی‭ ‬شکر‭ ‬سفید‭ ‬در‭ ‬بازار‭ ‬جهانی‭ -‬بازار‭ ‬نیویورک‭- ‬به‭ ‬ازای‭ ‬هر‭ ‬تن‭ ‬43‭/‬306‭ ‬دلار‭ ‬و‭ ‬قیمت‭ ‬دلار‭ ‬3700‭ ‬تومان‭ ‬است،‭ ‬به‭ ‬عبارت‭ ‬دیگر‭ ‬هر‭ ‬کیلو‭ ‬شکر‭ ‬سفید‭ ‬نیویورک‭ ‬یک‭ ‬هزار‭ ‬و‭ ‬133‭ ‬تومان‭ ‬و‭ ‬9‭ ‬ریال‭ ‬معامله‭ ‬می‌شود‭. ‬که‭ ‬100‭ ‬دلار‭ ‬از‭ ‬قیمت‭ ‬خام‭ ‬آن‭ ‬گرانتر‭ ‬است‭.‬ عده‌ای‭ ‬آزادسازی‭ ‬واردات‭ ‬شکر‭ ‬تصفیه‭ ‬شده‭ ‬را‭ ‬موجب‭ ‬رقابت‌پذیری‭  ‬محصولاتی‭ ‬که‭ ‬قیمت‭ ‬آن‭ ‬به‭ ‬شکر‭ ‬وابسته‭ ‬است‭ ‬می‌دانند‭ ‬و‭ ‬معتقدند‭ ‬خودکفایی‭ ‬شکر‭ ‬نباید‭ ‬به‭ ‬هر‭ ‬قیمتی‭ ‬صورت‭ ‬اتفاق‭ ‬افتد‭.‬ برخی‭ ‬کارشناسان‭ ‬معتقدند،‭ ‬این‭ ‬گروه‭ ‬در‭ ‬زمره‭ ‬واردکننده‌هایی‭ ‬هستند‭ ‬که‭ ‬هنوز‭ ‬خاطره‭ ‬شیرین‭ ‬سود‌های‭ ‬کلان‭ ‬واردات‭ ‬شکر‭ ‬زیر‭ ‬دندانشان‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬با‭ ‬توجه‭ ‬به‭ ‬قدرتی‭ ‬که‭ ‬دارند‭ ‬به‭ ‬دنبال‭ ‬راهی‭ ‬برای‭ ‬ادامه‭ ‬این‭ ‬روند‭ ‬هستند‭ ‬و‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬رهگذر‭ ‬چوب‭ ‬لای‭ ‬چرخ‭ ‬خودکفایی‭ ‬تولید‭ ‬شکر‭ ‬گذاشته‌اند،‭ ‬هرچند‭ ‬واردات‭ ‬شکر‭ ‬تصفیه‭ ‬شده‭ ‬صنعت‭ ‬دام‭ ‬را‭ ‬نیز‭ ‬از‭ ‬کنجاله‭ ‬نی‌شکر‭ ‬و‭ ‬چغندرقند‭ ‬به‌عنوان‭ ‬خوراک‭ ‬دام‌ها‭ ‬محروم‭ ‬میکند‭.‬ با‭ ‬این‭ ‬حال‭ ‬رسیدن‭ ‬به‭ ‬مرز‭ ‬خودکفایی‭ ‬موفقیتی‭ ‬درخور‭ ‬ستایش‭ ‬است،‭ ‬اما‭ ‬آنچه‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬مبحث‭ ‬از‭ ‬اهمیت‭ ‬بالایی‭ ‬بر‭ ‬خوردار‭ ‬است‭ ‬ثبات‭ ‬در‭ ‬ماندن‭ ‬بر‭ ‬پله‭ ‬خودکفایی‭ ‬و‭ ‬حبس‭ ‬غول‌های‭ ‬واردات‭ ‬شکر‭ ‬در‭ ‬قوری‭ ‬قانون‭ ‬است‭. ‬بعد‭ ‬از‭ ‬آن‭ ‬لزوم‭ ‬پایین‭ ‬آوردن‭ ‬قیمت‭ ‬تمام‭ ‬شده‭ ‬تولید‭ ‬شکر‭ ‬می‌باشد‭ ‬تا‭ ‬در‭ ‬کنار‭ ‬خودکفایی،‭ ‬محصولات‭ ‬تولیدی‭ ‬صنایعی‭ ‬همچون‭ ‬کمپوت،‭ ‬شکلات‭ ‬و‭... ‬که‭ ‬به‭ ‬نوعی‭ ‬به‭ ‬شکر‭ ‬وابسته‭ ‬هستند‭ ‬نیز‭  ‬تعدیل‭ ‬شده‭ ‬و‭ ‬با‭ ‬کاهش‭ ‬قیمت‭ ‬نهایی‭ ‬محصولات،‭ ‬امکان‭ ‬رقابت‭ ‬آن‌ها‭ ‬در‭ ‬جهان‭ ‬افزایش‭ ‬مییابد‭. ‬

¬¬¬ ماهنامه دام و کشت و صنعت - شماره ۲۰۷ و ۲۰۸ - سال ۱۳۹۶