شماره‌گذاری‭ ‬کالا،‭ ‬الفبای‭ ‬تجارت‭ ‬الکترونیک

مهندس‭ ‬بهزاد‭ ‬عمرانی‭ ‬متولد‭ ‬1339‭ ‬و‭ ‬لیسانس‭ ‬مهندس‭ ‬راه‭ ‬و‭ ‬ساختمان‭ ‬و‭ ‬فوق‭ ‬لیسانس‭ ‬MBA‭ ‬دانشگاه‭ ‬شریف‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬از‭ ‬دهه‭ ‬90‭ ‬به‭ ‬فعالیت‌های‭ ‬رایانه‌ای‭ ‬و‭ ‬کدنویسی‭ ‬وارد‭ ‬شده‭ ‬به‭ ‬طوری‭ ‬که‭ ‬عمده‭ ‬سابقه‭ ‬وی‭ ‬فعالیت‭ ‬در‭ ‬بخش‭ ‬خصوصی‭ ‬است‭.‬ اشراف‭ ‬‮«‬عمرانی‮»‬‭ ‬به‭ ‬دلیل‭ ‬فعالیت‭ ‬در‭ ‬تک‭ ‬تک‭ ‬بخش‌های‭ ‬تولید‭ ‬از‭ ‬پیمانکار‭ ‬و‭ ‬سرمایه‌گذار‭ ‬در‭ ‬ساختمان‭ ‬سازی‭ ‬تا‭ ‬کارخانه‭ ‬داری‭ ‬بوده‭ ‬که‭ ‬موجب‭ ‬شده‭ ‬تا‭ ‬بسیاری‭ ‬از‭ ‬مشکلات‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬طور‭ ‬ملموس‭ ‬حس‭ ‬کند‭.‬
او‭ ‬در‭ ‬گذشته‭ ‬با‭ ‬عنوان‭ ‬مدیر‭ ‬سازمانی‭ ‬و‭ ‬سرمایه‌گذار‭ ‬با‭ ‬سازمان‭ ‬گسترش‭ ‬و‭ ‬نوسازی‭ ‬صنایع‭ ‬ایران‭ ‬همکاری‭ ‬داشته‭ ‬و‭ ‬اکنون‭ ‬3‭ ‬سال‭ ‬است‭ ‬به‌عنوان‭ ‬مدیر‭ ‬عامل‭ ‬این‭ ‬مجموعه‭ ‬انجام‭ ‬وظیفه‭ ‬می‌کند‭.‬ مرکز‭ ‬ملی‭ ‬شماره‌گذاری‭ ‬کالا‭ ‬و‭ ‬خدمات‭ ‬که‭ ‬به‭ ‬صورت‭ ‬هیأت‭ ‬مدیره‭ ‬اداره‭ ‬می‌شود،‭ ‬از‭ ‬سال‭ ‬1390‭ ‬در‭ ‬لیست‭ ‬شرکت‌های‭ ‬خصوصی‭ ‬سازی‭ ‬قرار‭ ‬گرفته‭ ‬است‭. ‬در‭ ‬حال‭ ‬حاضر‭ ‬این‭ ‬مرکز‭ ‬3‭ ‬سهامدار‭ ‬دارد‭ 95 ‭؛ ‬درصد‭ ‬موسسه‭ ‬مطالعات‭ ‬و‭ ‬پژوهش‌های‭ ‬بازرگانی،‭ ‬4‭ ‬درصد‭ ‬اتاق‭ ‬بازرگانی‭ ‬و‭ ‬1‭ ‬درصد‭ ‬موسسه‭ ‬آموزشی‭ ‬اتاق‭ ‬بازرگانی‭.
قرار‭ ‬است‭ ‬95‭ ‬درصد‭ ‬سهم‭ ‬موسسه‭ ‬مطالعات‭ ‬به‭ ‬بخش‭ ‬خصوصی‭ ‬واگذار‭ ‬شود‭ ‬که‭ ‬خطر‭ ‬بزرگی‭ ‬است‭ ‬زیرا‭ ‬فلسفه‭ ‬وجودی‭ ‬بخش‭ ‬خصوصی‭ ‬انتفاع‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬این‭ ‬واگذاری‭ ‬مرکز‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬شرکتی‭ ‬انتفاعی‭ ‬تبدیل‭ ‬می‌نماید‭ ‬که‭ ‬با‭ ‬قوانین‭ ‬GS1‭ ‬مغایرت‭ ‬داشته‭ ‬و‭ ‬منجر‭ ‬به‭ ‬لغو‭ ‬عضویت‭ ‬ما‭ ‬در‭ ‬ GS1‭ ‬می‌شود‭ ‬و‭ ‬این‭ ‬یعنی‭ ‬اگر‭ ‬فعال‭ ‬اقتصادی‭ ‬ما‭ ‬بخواهد‭ ‬کد‭ ‬بگیرد‭ ‬باید‭ ‬به‭ ‬کشورهای‭ ‬امارات،‭ ‬ارمنستان‭ ‬یا‭ ‬ترکیه‭ ‬برود‭.‬
با‭ ‬توجه‭ ‬به‭ ‬اهمیت‭ ‬و‭ ‬اثرگذاری‭ ‬این‭ ‬مرکز‭ ‬ملی،‭ ‬طی‭ ‬گفتگویی‭ ‬اختصاصی‭ ‬با‭ ‬مهندس‭ ‬بهزاد‭ ‬عمرانی‭ ‬نظرات‭ ‬وی‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬رابطه‭ ‬با‭ ‬خدمات‭ ‬حوزه‭ ‬عملکرد‭ ‬این‭ ‬مجموعه‭ ‬جویا‭ ‬شدیم‭ ‬که‭ ‬نظر‭ ‬شما‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬آن‭ ‬جلب‭ ‬می‌کنیم‭:‬

در‭ ‬فدراسیون‭ ‬ GS1‭ ‬سالانه‭ ‬چند‭ ‬نشست‭ ‬برگزار‭  ‬می‌شود؟
مجمع‭ ‬عمومی‭ ‬که‭ ‬هرسال‭ ‬در‭ ‬یک‭ ‬کشور‭ ‬برگزار‭ ‬می‌شود‭ ‬و‭ ‬سال‭ ‬2017‭ ‬در‭ ‬لندن‭ ‬برگزار‭ ‬شد‭ ‬و‭ ‬2018‭ ‬نیز‭ ‬در‭ ‬استانبول‭ ‬خواهد‭ ‬بود‭.‬
نشست‭ ‬Global Forum‭ ‬هرساله‭ ‬در‭ ‬ماه‭ ‬فوریه‭ ‬در‭ ‬بلژیک‭ ‬برگزار‭ ‬می‌شود‭ ‬و‭ ‬90‭ ‬کشور‭ ‬در‭ ‬آن‭ ‬حضور‭ ‬می‌یابند‭.‬
نشست‌های‭ ‬منطقه‌ای‭ -   ‬ که ایران‭ ‬جزو‭ ‬منطقه‭ ‬ایپک‭ ‬فعالیت‭ ‬می‌کند -  ‬ معمولا‭ ‬در‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬کشورهای‭ ‬آسیای‭ ‬جنوب‭ ‬شرقی‭ ‬برگزار‭ ‬می‌شود‭ ‬و‭ ‬امسال‭ ‬در‭ ‬ژاپن‭ ‬برگزار‭ ‬شد‭.‬
علاوه‭ ‬بر‭ ‬آن‭ ‬یک‭ ‬سری‭ ‬نشست‌های‭ ‬آموزشی‭ ‬درباره‭ ‬استاندارها‭ ‬و‭ ‬پروژه‌ها‭ ‬نیز‭ ‬تشکیل‭ ‬می‌شود‭.‬
تاریخچه‭ ‬مرکز‭ ‬ملی‭ ‬شماره‌گذاری‭ ‬کالا‭ ‬و‭ ‬خدمات‭ ‬
از‭ ‬40‭ ‬سال‭ ‬پیش‭ ‬صاحبان‭ ‬فناوری‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬نتیجه‭ ‬رسیده‌اند‭ ‬که‭ ‬برخی‭ ‬از‭ ‬عملکردها،‭ ‬رفتارها‭ ‬و‭ ‬اطلاعات‭ ‬را‭ ‬باید‭ ‬استاندارد‭ ‬کنند،‭ ‬یعنی‭ ‬زمانی‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬مقام‭ ‬استفاده‭ ‬از‭ ‬سیستم‌های‭ ‬مکانیزه‭ ‬قرار‭ ‬می‌گیریم‭ ‬باید‭ ‬اسامی‭ ‬یکسانی‭ ‬برای‭ ‬همه‭ ‬کالاها‭ ‬تعریف‭ ‬شود‭. ‬در‭ ‬سال‭ ‬1973‭ ‬در‭ ‬امریکا‭ ‬تشکیلاتی‭ ‬به‭ ‬نام‭ ‬UCC‭ ‬شروع‭ ‬به‭ ‬فعالیت‭ ‬می‌کند،‭ ‬به‭ ‬نحوی‭ ‬که‭ ‬یکسری‭ ‬کدهای‭ ‬یکتا   - UPC -  ‬به‭ ‬کالاها‭ ‬می‌دهد‭. ‬
خواهر‭ ‬بین‭ ‬المللی‭ ‬این‭ ‬نهاد‭ ‬در‭ ‬سال‭ ‬1977‭ ‬در‭ ‬بلژیک - EAN -  ‭ ‬تشکیل‭ ‬می‌شود‭ ‬و‭ ‬به‌صورت‭ ‬کاملا‭ ‬مستقل،‭ ‬همین‭ ‬کار‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬سطح‭ ‬جهانی‭ ‬برای‭ ‬کالاها‭ ‬با‭ ‬تشکیل‭ ‬یک‭ ‬فدراسیون‭ ‬انجام‭ ‬می‌دهد‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬سال‭ ‬2005‭ ‬این‭ ‬دو‭ ‬به‭ ‬هم‭ ‬ملحق‭ ‬شده‭ ‬و‭ ‬تبدیل‭ ‬به ‭  - GS1‭ - ‬Global‭ ‬Standard‭ ‬1‭ ‬شدند‭.‬
‭ در‭ ‬سال‭ ‬1374‭ ‬آقای‭ ‬نهاوندیان - معاون‭ ‬اقتصادی‭ ‬فعلی‭ ‬رییس‭ ‬جمهور  -  معاون‭ ‬وقت‭ ‬وزارت‭ ‬بازرگانی،‭ ‬تصمیم‭ ‬به‭ ‬نوین‭ ‬کردن‭ ‬سیستم‭ ‬خرده‭ ‬فروشی‭ ‬ایران‭ ‬می‌گیرد‭ ‬و‭ ‬بر‭ ‬اساس‭ ‬تحقیقات‭ ‬صورت‭ ‬گرفته‭ ‬متوجه‭ ‬ EAN‬بین‭ ‬المللی‭ ‬می‌شود‭ ‬که‭ ‬امکان‭ ‬استفاده‭ ‬از‭ ‬استانداردها‭ ‬و‭ ‬راهکارها‭ ‬را‭ ‬فراهم‭ ‬می‌کند‭ ‬اما‭ ‬برای‭ ‬اینکه‭ ‬بتواند‭ ‬عضویت‭ ‬آن‭ ‬را‭ ‬داشته‭ ‬باشد‭ ‬ناچار‭ ‬به‭ ‬تشکیل‭ ‬مرکز‭ ‬ملی‭ ‬شماره‌گذاری‭ ‬کالا‭ ‬و‭ ‬خدمات‭ ‬می‌شود‭. ‬
یکی‭ ‬از‭ ‬الزامات‭ ‬عضویت‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬فدراسیون‭ ‬این‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬باید‭ ‬غیرانتفاعی‭ ‬بوده‭ ‬و‭ ‬از‭ ‬اعضای‭ ‬غیرانتفاعی‭ ‬تشکیل‭ ‬شده‭ ‬باشد،‭ ‬در‭ ‬نتیجه‭ ‬راهبر‭ ‬انتفاعی‭ ‬را‭ ‬نمی‌پذیرد‭ ‬و‭ ‬ایران‭ ‬از‭ ‬ابتدای‭ ‬1374‭ ‬به‭ ‬عضویت‭ ‬ GS1‭ ‬جهانی‭ ‬در‭ ‬می‌آید‭.‬

شروع‭ ‬کار‭ ‬مرکز‭ ‬ملی‭ ‬چگونه‭ ‬بود؟
GS1‭ ‬جهانی‭ ‬هم‭ ‬اکنون‭ ‬از‭ ‬112‭ ‬سازمان‭ ‬تشکیل‭ ‬شده‭ ‬که‭ ‬مرکز‭ ‬آن‭ ‬در‭ ‬بروکسل‭ ‬است‭ . ‬در‭ ‬ایران‭ ‬تنها‭ ‬نماینده‭ ‬آن،‭ ‬مرکز‭ ‬ملی‭ ‬شماره‌گذاری‭ ‬کالا‭ ‬و‭ ‬خدمات‭ ‬است‭ ‬ولی‭ ‬در‭ ‬150‭ ‬کشور‭ ‬فعال‭ ‬می‌باشد‭. ‬ شروع‭ ‬کار‭ ‬ما‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬صورت‭ ‬بود‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬ده‭ ‬سال‭ ‬اول‭ ‬به‭ ‬همه‭ ‬کالاها‭ ‬کدهای‭ ‬GTIN‭ ‬را‭ ‬دادیم‭.‬
اگر‭ ‬چنین‭ ‬کدی‭ ‬نبود‭ ‬فروشگاه‌های‭ ‬زنجیره‌ای‭ ‬بزرگ‭ ‬نمی‌توانست‭ ‬شکل‭ ‬بگیرد‭ ‬و‭ ‬نمی‌شد‭ ‬از‭ ‬صندوق‌دار‭ ‬انتظار‭ ‬داشت‭ ‬قیمت‭ ‬و‭ ‬اطلاعات‭ ‬5‭ ‬تا‭ ‬20‭ ‬هزار‭ ‬قلم‭ ‬کالا‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬حافظه‭ ‬شخص‭ ‬ذخیره‭ ‬کند‭. ‬ اگر‭ ‬کد‭ ‬نبود‭ ‬صف‭ ‬ایجاد‭ ‬می‌شد‭ ‬و‭ ‬جذابیت‭ ‬فروشگاه‌های‭ ‬بزرگ‭ ‬از‭ ‬بین‭ ‬می‌رفت‭ . ‬این‭ ‬خدمات‭ ‬مزایای‭ ‬بسیار‭ ‬زیاد‭ ‬دیگری‭ ‬هم‭ ‬دارد‭ ‬که‭ ‬استفاده‭ ‬در‭ ‬فروشگاه‌های‭ ‬بزرگ‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬مزایای‭ ‬آن‭ ‬است‭. ‬
پس‭ ‬از‭ ‬سال‭ ‬84‭ ‬و‭ ‬سر‭ ‬کار‭ ‬آمدن‭ ‬دولت‭ ‬وقت،‭ ‬تفکرات‭ ‬"ما‭ ‬می‌توانیم‭ ‬و‭ ‬چرا‭ ‬باید‭ ‬از‭ ‬بیرون‭ ‬کشور‭ ‬کد‭ ‬بگیریم"‭ ‬موجب‭ ‬شد‭ ‬لایحه‌ای‭ ‬به‭ ‬مجلس‭ ‬ارائه‭ ‬شود‭ ‬که‭ ‬بر‭ ‬اساس‭ ‬آن‭ ‬نظام‭ ‬ملی‭ ‬طبقه‌بندی‭ ‬کشور‭ ‬به‭ ‬نام‭ ‬"ایران‭ ‬کد"‭ ‬ایجاد‭ ‬شود‭.‬ علی‌رغم‭ ‬اینکه‭ ‬با‭ ‬ GS1‭ ‬ارتباط‭ ‬ما‭ ‬قطع‭ ‬نمی‌شود‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬عین‭ ‬حال‭ ‬تناقضاتی‭ ‬با‭ ‬آن‌ها‭ ‬داشتیم‭ ‬و‭ ‬این‭ ‬یک‭ ‬نامگذاری‭ ‬جدید‭ ‬بود‭ ‬که‭ ‬انگار‭ ‬کدهای‭ ‬قبلی‭ ‬مورد‭ ‬قبول‭ ‬نباشد‭ ‬و‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬به‭ ‬بعد‭ ‬باید‭ ‬این‭ ‬کدها‭ ‬استفاده‭ ‬می‌شد‭. ‬
عده‌ای‭ ‬مثل‭ ‬هایپر‭ ‬مارکت‌ها‭ ‬اعتراض‭ ‬کردند‭ ‬که‭ ‬بسیاری‭ ‬از‭ ‬کالاهای‭ ‬ما‭ ‬از‭ ‬خارج‭ ‬وارد‭ ‬می‌شود‭ ‬که‭ ‬کد‭ ‬خارجی‭ ‬دارد‭ ‬و‭ ‬تناقضات‭ ‬آن‭ ‬غیرقابل‭ ‬حل‭ ‬است‭. ‬پس‭ ‬از‭ ‬اعتراض‌های‭ ‬مذکور،‭ ‬استفاده‭ ‬از‭ ‬هر‭ ‬دو‭ ‬کد‭ ‬پذیرفته‭ ‬می‌شود‭.‬ اما‭ ‬این‭ ‬پایان‭ ‬ماجرا‭ ‬نبود‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬ادامه‭ ‬اعتراض‌ها،‭ ‬هایپر‭ ‬مارکت‌ها،‭ ‬اشتباهات‭ ‬صندوقدارها‭ ‬و‭ ‬اینکه‭ ‬سیستم‌ها‭ ‬دچار‭ ‬خطا‭ ‬می‌شوند‭ ‬را‭ ‬مطرح‭ ‬می‌کنند‭ ‬تا‭ ‬اینکه‭ ‬اظهار‭ ‬نظرها‭ ‬و‭ ‬بررسی‌های‭ ‬صورت‭ ‬گرفته‭ ‬موجب‭ ‬می‌شود‭ ‬همان‭ ‬کدهای‭ ‬ GTIN ‬به‭ ‬عنوان‭ ‬کد‭ ‬مورد‭ ‬قبول‭ ‬انتخاب‭ ‬گردد‭.‬
تصور‭ ‬کنید‭ ‬یک‭ ‬تولیدکننده‌ی‭ ‬اسپانیایی‭ ‬هنگام‭ ‬ارسال‭ ‬کالا‭ ‬برای‭ ‬یک‭ ‬مشتری‭ ‬در‭ ‬بازار‭ ‬تهران‭ ‬باید‭ ‬تمام‭ ‬قرارها‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬واسطه‭ ‬سیستم‌های‭ ‬الکترونیکی‭ ‬تنظیم‭ ‬نماید‭ ‬و‭ ‬همه‭ ‬آژانس‌های‭ ‬رابطی‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬ماجرا‭ ‬دخیل‭ ‬هستند‭ ‬باید‭ ‬هویت‭ ‬جهانی‭ ‬داشته‭ ‬باشند‭. ‬ در‭ ‬نتیجه‭ ‬ما‭ ‬نیاز‭ ‬داریم‭ ‬که‭ ‬مکان‌ها‭ ‬نیز‭ ‬در‭ ‬جهان‭ ‬دارای‭ ‬کدهای‭ ‬یکتا‭ ‬باشد‭.‬

این‭ ‬کدها‭ ‬از‭ ‬چند‭ ‬عدد‭ ‬تشکیل‭ ‬شده است؟
در‭ ‬اصل‭ ‬ GS1‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬اصولش‭ ‬سادگی‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬سعی‭ ‬می‌شود‭ ‬همه‭ ‬کارها‭ ‬با‭ ‬ساده‌ترین‭ ‬روند‭ ‬و‭ ‬واضح‌ترین‭ ‬شکل‭ ‬انجام‭ ‬پذیرد‭. ‬به‭ ‬عنوان‭ ‬مثال‭ ‬کد‭ ‬626‭ ‬ثابت‭ ‬برای‭ ‬محصولات‭ ‬ایران‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬اختیار‭ ‬مرکز‭ ‬ملی‭ ‬شماره‌گذاری‭ ‬ایران‭ ‬است‭. ‬ چهار‭ ‬تا‭ ‬هفت‭ ‬رقم‭ ‬بعدی‭ ‬کد‭ ‬شرکت‌ها‭ ‬قرار‭ ‬می‌گیرد‭ ‬که‭ ‬شماره‭ ‬ثبت‭ ‬ثابت‭ ‬به‭ ‬تمام‭ ‬شرکت‌های‭ ‬مراجعه‌کننده‭ ‬می‌دهیم‭ ‬و‭ ‬بقیه‭ ‬ارقام‭ ‬تا‭ ‬12‭ ‬رقم،‭ ‬شماره‭ ‬سریال‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬ GS1‭ ‬به‭ ‬ما‭ ‬می‌دهد‭ ‬و‭ ‬برای‭ ‬ما‭ ‬ثبت‭ ‬می‌کند‭ . ‬عدد‭ ‬آخری‭ ‬هم‭ ‬یک‭ ‬عددکنترل‭ ‬است‭.‬‭ ‬در‭ ‬مقطعی‭ ‬از‭ ‬زمان‭ ‬این‌طور‭ ‬برداشت‭ ‬می‌شد‭ ‬که‭ ‬ما‭ ‬یک‭ ‬ایران‭ ‬کد‭ ‬داریم‭ ‬و‭ ‬همه‭ ‬کارها‭ ‬از‭ ‬ردیابی‭ ‬تا‭ ‬رهگیری‭ ‬را‭ ‬با‭ ‬آن‭ ‬انجام‭ ‬می‌دهیم‭.‬ در‭ ‬سال‭ ‬1390‭ ‬به‭ ‬دلیل‭ ‬ورود‭ ‬کالاهای‭ ‬بیشمار‭ ‬و‭ ‬بی‌کیفیت‭ ‬چینی‭ ‬گفته‭ ‬شد‭ ‬که‭ ‬باید‭ ‬کنترل‭ ‬کیفیت‭ ‬شکل‭ ‬بگیرد‭. ‬سازمان‭ ‬استاندارد‭ ‬بر‭ ‬اساس‭ ‬اطلاعات‭ ‬گرفته‭ ‬شده‭ ‬از‭ ‬"ایران‭ ‬کد"‭ ‬ملزم‭ ‬به‭ ‬ساماندهی‭ ‬این‭ ‬موضوع‭ ‬شد‭. ‬البته‭ ‬این‭ ‬اقدام‭ ‬ایجاد‭ ‬فساد‭ ‬کرد‭. ‬بعد‭ ‬از‭ ‬آن‭ ‬یک‭ ‬طرحی‭ ‬به‭ ‬نام‭ ‬شبنم‭ ‬آورده‭ ‬شد‭ ‬که‭ ‬آن‭ ‬هم‭ ‬نتوانست‭ ‬توقعات‭ ‬را‭ ‬براورده‭ ‬سازد‭ ‬که‭ ‬دلیل‭ ‬اصلی‭ ‬آن‭ ‬عدم‭ ‬داشتن‭ ‬مبنای‭ ‬درست‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬روش‭ ‬بود‭.‬ هرچند‭ ‬ایران‭ ‬کد‭ ‬هنوز‭ ‬جایگاه‭ ‬قانونی‭ ‬دارد‭ ‬و‭ ‬به‌عنوان‭ ‬یک‭ ‬سرمایه‭ ‬ملی‭ ‬در‭ ‬حال‭ ‬حمایت‭ ‬و‭ ‬صیانت‭ ‬از‭ ‬آن‭ ‬هستیم‭ ‬اما‭ ‬تمرکز‭ ‬اصلی‭ ‬ما‭ ‬به‌دلیل‭ ‬مزایای‭ ‬فراوان‭ ‬بر‬ ‬ GS1‭ ‬است‭. ‬‭ ‬

آیا‭ ‬ GS1‬در‭ ‬همه‭ ‬زمینه‌ها‭ ‬استاندارد‭ ‬تعریف‭ ‬می‌کند؟

حوزه‌های‭ ‬استانداردسازی‭ ‬ GS1‭ ‬چهار‭ ‬بخش‭ ‬است‭:‬
1‭. ‬هویت‭ ‬بخشی‭ ‬یا‭ ‬Identification‭ :‬‭ ‬به‭ ‬تک‭ ‬تک‭ ‬عوامل‭ ‬زنجیره‭ ‬تأمین‭ ‬در‭ ‬جهت‭ ‬یکسان‌سازی‭ ‬مانند‭ ‬عنوان‭ ‬خاص‭ ‬برای‭ ‬یک‭ ‬کالای‭ ‬خاص‭ ‬
2‭. ‬ تقسیم‭ ‬و‭ ‬ضبط‭ ‬هوشمند Capturing:  ‬بخش‭ ‬دیگری‭ ‬از‭ ‬استانداردهای‭ ‬ GS1،‭ ‬ضبط‭ ‬کردن‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬حال‭ ‬ارائه‭ ‬آن‭ ‬هستیم‭.‬
استانداردسازی‭ ‬و‭ ‬تعریف‭ ‬داده‌ها‭ ‬به‭ ‬صورت‭ ‬بارکد‭ ‬نمود‭ ‬پیدا‭ ‬می‌کند‭. ‬به‭ ‬طوری‭ ‬که‭ ‬به‭ ‬دو‭ ‬صورت‭ ‬بارکدهای‭ ‬دوبعدی‭ ‬همچون‭ ‬QRها‌، Data Matris‌ ها‭ ‬و‭ ‬حامل‌های‭ ‬دیتای‭ ‬الکترونیکی‭ ‬همچون‭ ‬RFIDها‭ ‬و‭ ... ‬می‌باشد‭ . ‬تضاد‭ ‬رنگ‭ ‬بارکدها‭ ‬باید‭ ‬درست‭ ‬تعریف‭ ‬شده‭ ‬باشد‭ ‬در‭ ‬غیر‭ ‬این‭ ‬صورت‭ ‬صندوقدار‭ ‬مجبور‭ ‬به‭ ‬وارد‭ ‬کردن‭ ‬کد‭ ‬به‭ ‬صورت‭ ‬دستی‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬موجب‭ ‬نارضایتی‭ ‬مردم‭ ‬می‌شود‭. ‬پس‭ ‬باید‭ ‬استاندارد‭ ‬برای‭ ‬کنتراست‭ ‬رنگ،‭ ‬فاصله‭ ‬خطوط‭ ‬و‭ ‬حاشیه‭ ‬امن‭ ‬تعریف‭ ‬شود‭.‬
3‭.‬‭ ‬بخش‭ ‬دیگر‭ ‬صحبت،‭ ‬بین‭ ‬کامپیوترها‭ ‬و‭ ‬سیستم‌های‭ ‬مکانیزه‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬بتوانند‭ ‬اطلاعات‭ ‬هم‭ ‬را‭ ‬خوانده‭ ‬و‭ ‬علاوه‭ ‬بر‭ ‬آن‭ ‬اطلاعاتی‭ ‬که‭ ‬متقاضی‭ ‬نیاز‭ ‬دارد‭ ‬را‭ ‬نیز‭ ‬ارائه‭ ‬دهد
‬نرم‌‌‬افزارها‭ ‬و‭ ‬سیستم‌های‭ ‬تعریف‭ ‬شده‭ ‬در‭ ‬کامپیوترها‭ ‬باید‭ ‬هم‌خوانی‭ ‬داشته‭ ‬باشند‭. ‬ بنابراین‭ ‬ما‭ ‬نحوه‭ ‬مکالمه‭ ‬بین‭ ‬رایانه‌ها‭ ‬را‭ ‬باهم‭ ‬باید‭ ‬داشته‭ ‬باشیم‭ ‬که‭ ‬این‭ ‬هم‭ ‬بخشی‭ ‬از‭ ‬استانداردهایی‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬ GS1‭ ‬تحت‭ ‬عنوان‭ ‬Share‭ ‬ارائه‭ ‬کرده‭ ‬است‭.‬
4‭. ‬استانداردهای‭ ‬نحوه‭ ‬استفاده‭ ‬از‭ ‬کدها‭ ‬در‭ ‬فعالیت‌های‭ ‬روزانه‭ ‬کسب‭ ‬و‭ ‬کارها
دربسیاری‭ ‬از‭ ‬مواقع‭ ‬دریافت‭ ‬بار‭ ‬تا‭ ‬انتقال‭ ‬آن‭ ‬به‭ ‬سیستم،‭ ‬زمان‭ ‬بر‭ ‬و‭ ‬خسته‌کننده‭ ‬است‭ ‬در‭ ‬حالی‭ ‬که‭ ‬اگر‭ ‬یک‭ ‬اعلامیه‭ ‬الکترونیکی‭ ‬که‭ ‬همه‭ ‬کالاهایش‭ ‬کد‭ ‬دارند‭ ‬وجود‭ ‬داشته‭ ‬باشد‭ ‬با‭ ‬یک‭ ‬اسکن‭ ‬کردن‭ ‬همه‭ ‬را‭ ‬دریافت‭ ‬می‌کند‭.‬ برای‭ ‬اینکه‭ ‬متوجه‭ ‬شویم‭ ‬محصولی‭ ‬از‭ ‬کدام‭ ‬کشور‭ ‬وارد‭ ‬شده‭ ‬یا‭ ‬اصل‭ ‬و‭ ‬تقلبی‭ ‬بودن‭ ‬آن‭ ‬به‭ ‬چه‭ ‬صورتی‭ ‬است‭ ‬کدهای‭ ‬رهگیری‭ ‬به‭ ‬آن‭ ‬داده‭ ‬می‌شود‭ ‬تا‭ ‬از‭ ‬طریق‭ ‬آن،‭ ‬پیگیری‭ ‬امکان‌پذیر‭ ‬شود‭.‬

GS1‭ ‬به‭ ‬صورت‭ ‬خصوصی‭ ‬اداره‭ ‬می‌شود‭ ‬یا‭ ‬دولتی؟
ساختار‭ ‬ GS1‭ ‬به‭ ‬صورت‭ ‬خصوصی‭ ‬اداره‭ ‬می‌شود،‭ ‬اما‭ ‬نهادهای‭ ‬دولتی‭ ‬و‭ ‬خصوصی‭ ‬جهان‭ ‬کاملا‭ ‬با‭ ‬این‭ ‬سازمان‭ ‬همکاری‭ ‬می‌کنند،‭ ‬تا‭ ‬شعار‭ ‬"از‭ ‬مزرعه‭ ‬تا‭ ‬سفره"‭ ‬اجرایی‭ ‬شود‭. ‬از‭ ‬جمله‭ ‬سازمان‭ ‬ملل‭ ‬که‭ ‬کدهای‭ ‬UN Blue Numbers‭ ‬را‭ ‬اعلام‭ ‬کرد‭.‬ در‭ ‬حقیقت‭ ‬این‭ ‬کدها‭ ‬همانGlobal Location Number     - ‬GLN   -  مورد‭ ‬استفاده‭ ‬توسط‭ ‬ GS1‭ ‬است‭.‬ بخشی‭ ‬از‭ ‬کار‭ ‬ GS1‭ ‬به‭ ‬ایجاد‭ ‬استانداردها‭ ‬و‭ ‬مقررات‭ ‬مورد‭ ‬نیاز‭ ‬جهانی‭ ‬معطوف‭ ‬شده‭ ‬است‭.‬

تخریب‭ ‬مالی‭ ‬سال‭ ‬2008
تخریب‭ ‬مالی‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬سال‭ ‬2008‭ ‬اتفاق‭ ‬افتاد‭ ‬علتش‭ ‬این‭ ‬بود‭ ‬که‭ ‬سفته‭ ‬بازان‭ ‬ناشناس‭ ‬در‭ ‬سطح‭ ‬جهان‭ ‬زیاد‭ ‬شده‭ ‬بودند،‭ ‬به‌عنوان‭ ‬مثال،‭ ‬فردی‭ ‬شرکت‭ ‬یک‭ ‬میلیون‭ ‬دلاری‭ ‬تأسیس‭ ‬می‌کند،‭ ‬اما‭ ‬به‭ ‬اندازه‭ ‬50‭ ‬میلیون‭ ‬دلار‭ ‬در‭ ‬بازارهای‭ ‬مالی‭ ‬تعهد‭ ‬ایجاد‭ ‬می‌کند،‭  ‬در‭ ‬صورت‭ ‬ورشکستگی‭ ‬آن‭ ‬فرد،‭ ‬همه‭ ‬آن‭ ‬بازارها‭ ‬به‌صورت‭ ‬دومینویی‭ ‬زمین‌گیر‭ ‬خواهند‭ ‬شد‭.‬ GS1‭ ‬می‌گوید‭ ‬ما‭ ‬باید‭ ‬این‭ ‬فرد‭ ‬و‭ ‬هویت‌اش‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬بازار‭ ‬بشناسیم‭. ‬پس‭ ‬تصمیم‭ ‬G20‭ ‬بعد‭ ‬از‭ ‬2008‭ ‬این‭ ‬بود‭ ‬که‭ ‬همه‭ ‬بازیگران‭ ‬بازارهای‭ ‬مالی‭ ‬باید‭ ‬هویتشان‭ ‬کاملا‭ ‬شناخته‭ ‬شده‭ ‬باشد؛‭ ‬به‌همین‭ ‬منظور‭ ‬یک‭ ‬استاندارد‭ ‬جامع‭ ‬مورد‭ ‬نیاز‭ ‬است‭.‬
برهمین‭ ‬اساس‭ ‬ GS1‭ ‬کمک‭ ‬کرد‭ ‬که‭ ‬گلیف‭ -  G.L.E.I.F‬  ‬Global Legal Entity‭ ‬Identifier Foundation‭  ‬ایجاد‭ ‬شود‭ . ‬بنابراین‭ ‬شما‭ ‬در‭ ‬بازارهای‭ ‬جهانی‭ ‬اگر‭ ‬بخواهید‭ ‬فعالیت‭ ‬اقتصادی‭ ‬انجام‭ ‬بدهید‭ ‬باید‭ ‬کد‭ ‬گلیف‭ ‬را‭ ‬داشته‭ ‬باشید‭.‬
مهرماه‭ ‬امسال‭ ‬کمیسیون‭ ‬اروپا‭ ‬تصویب‭ ‬کرد‭ ‬کلیه‭ ‬مرسولات‭ ‬در‭ ‬سطح‭ ‬اتحادیه‭ ‬اروپا‭ ‬برای‭ ‬حمل‭ ‬و‭ ‬نقل‭ ‬توسط‭ ‬هر‭ ‬رسانه‌ای‭ ‬بایستی‭ ‬کد‭ ‬SSCC‭ ‬داشته‭ ‬باشد‭ ‬که‭ ‬کد‭ ‬سبد‭ ‬مرسوله‭ ‬کالایی‭ ‬ GS1‭ ‬است‭. ‬ یعنی‭ ‬یک‭ ‬ساختار‭ ‬قطعی‭ ‬برای‭ ‬رفتارهای‭ ‬دنیای‭ ‬جدید‭ ‬اقتصادی‭ ‬جهان‭ ‬است‭.‬ تا‭ ‬به‭ ‬امروز‭ ‬بانک‌های‭ ‬اطلاعاتی‭ ‬نزد‭ ‬خودمان‭ ‬بود،‭ ‬اما‭ ‬در‭ ‬حال‭ ‬حاضر‭ ‬درگیر‭ ‬پروژه‌ای‭ ‬هستیم‭ ‬به‭ ‬نام‭ ‬GS1 Cloud‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬سطح‭ ‬جهانی‭ ‬بوده‭ ‬و‭ ‬ما‭ ‬همه‭ ‬این‭ ‬اطلاعات‭ ‬را‭ ‬آنجا‭ ‬می‌گذاریم،‭ ‬این‭ ‬پروژه‭ ‬از‭ ‬ژانویه‭ ‬2018‭ ‬رونمایی‭ ‬می‌شود‭.‬

تأمین‭ ‬نیاز‭ ‬کشور‭ ‬چگونه‭ ‬صورت‭ ‬خواهد‭ ‬گرفت؟
من‭ ‬هر‭ ‬کجا‭ ‬صحبت‭ ‬کردم‭ ‬می‌گویند‭ ‬ما‭ ‬دنبال‭ ‬شما‭ ‬بودیم‭ ‬و‭ ‬شما‭ ‬تا‭ ‬به‭ ‬حال‭ ‬کجا‭ ‬بودید‭ ‬و‭ ‬الان‭ ‬شما‭ ‬می‌توانید‭ ‬مسائل‭ ‬ما‭ ‬را‭ ‬حل‭ ‬کنید‭ ‬ولی‭ ‬ما‭ ‬قدرتمان‭ ‬کم‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬نمی‌توانیم‭ ‬بگوییم‭ ‬ما‭ ‬چنین‭ ‬امکاناتی‭ ‬را‭ ‬داریم،‭ ‬توانایی‭ ‬کارشناسی‭ ‬مجموعه‭ ‬ما‭ ‬کم‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬میزان‭ ‬اجازه‌ای‭ ‬که‭ ‬به‭ ‬ما‭ ‬داده‌اند‭ ‬جهت‭ ‬حضور‭ ‬هم‭ ‬کم‭ ‬است‭.‬
زورمان‭ ‬برای‭ ‬کار‭ ‬کردن‭ ‬کم‭ ‬است،‭ ‬همانطور‭ ‬که‭ ‬یک‭ ‬مربی‭ ‬ورزشی‭ ‬می‌داند‭ ‬چطور‭ ‬یک‭ ‬وزنه‭ ‬200‭ ‬کیلویی‭ ‬را‭ ‬باید‭ ‬بلند‭ ‬کرد‭ ‬اما‭ ‬زور‭ ‬خودش‭ ‬به‭ ‬آن‭ ‬وزنه‭ ‬نمی‌رسد‭. ‬تلاش‌های‭ ‬زیادی‭ ‬صورت‭ ‬گرفته‭ ‬تا‭ ‬بخش‭ ‬خصوصی‭ ‬را‭ ‬با‭ ‬خودمان‭ ‬همراه‭ ‬کنیم‭. ‬از‭ ‬نظر‭ ‬بودجه‭ ‬ما‭ ‬کاملا‭ ‬خودکفا‭ ‬هستیم‭ ‬به‭ ‬طوری‭ ‬که‭ ‬هیچ‭ ‬بودجه‌ای‭ ‬از‭ ‬دولت‭ ‬دریافت‭ ‬نمی‌کنیم‭.‬

نیرو‭ ‬متخصص‭ ‬ندارید‭ ‬یا‭ ‬اجازه‭ ‬نمی‌دهند‭ ‬نیرو‭ ‬داشته‭ ‬باشید؟
مشکل‭ ‬اول‭ ‬کیفیت‭ ‬فارغ‭ ‬التحصیل‌های‭ ‬کنونی‭ ‬و‭ ‬عدم‭ ‬تمایل‭ ‬به‭ ‬یادگیری‭ ‬است،‭ ‬چرا‭ ‬که‭ ‬حاضر‭ ‬نیستند‭ ‬وقت‭ ‬بگذارند‭ ‬و‭ ‬با‭ ‬زحمت‭ ‬به‭ ‬پول‭ ‬برسند‭. ‬مسئله‭ ‬بعد،‭ ‬به‭ ‬نسل‭ ‬ما‭ ‬برمی‌گردد‭ ‬که‭  ‬همراهی‭ ‬مان‭ ‬با‭ ‬تحولات‭ ‬تکنولوژیک‭ ‬کم‭ ‬است‭. ‬باید‭ ‬دانست‭ ‬که‭ ‬ایجاد‭ ‬نیرو‭ ‬و‭ ‬کارشناس‭ ‬خبره‭ ‬زمانبر‭ ‬است‭.‬
از‭ ‬شرکت‭ ‬Metro Group‭ ‬آلمان‭ ‬که‭ ‬فروشنده‭ ‬عمده‭ ‬مواد‭ ‬غذایی‭ ‬در‭ ‬30‭ ‬کشور‭ ‬دنیاست‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬رستوران‌های‭ ‬تراز‭ ‬اول،‭ ‬مواد‭ ‬غذایی‭ ‬می‌دهد‭ ‬سراغ‭ ‬ما‭ ‬آمدند‭ ‬و‭ ‬گفتند‭ ‬که‭ ‬می‌خواهیم‭ ‬مطالعه‭ ‬کنیم‭ ‬تا‭ ‬سطح‭ ‬لجستیک‭ ‬ایران‭ ‬را‭ ‬مورد‭ ‬ارزیابی‭ ‬قرار‭ ‬دهیم‭.‬
نتیجه‭ ‬ارزیابی‌ها‭ ‬با‭ ‬توجه‭ ‬به‭ ‬کیفیت‭ ‬مواد‭ ‬غذایی‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬کشور‭ ‬موجود‭ ‬است‭ ‬رضایت‭ ‬بخش‭ ‬نبود‭ ‬چرا‭ ‬که‭ ‬دورریز‭ ‬بالایی‭ ‬در‭ ‬محصولات‭ ‬غذایی‭ ‬به‌واسطه‭ ‬عدم‭ ‬مکانیزه‭ ‬بودن‭ ‬وجود‭ ‬دارد‭ ‬لذا‭ ‬مایل‭ ‬به‭ ‬همکاری‭ ‬نشدند‭.‬ علاوه‭ ‬بر‭ ‬آن‭ ‬علاءالدین‭ ‬استریت‭ ‬که‭ ‬روی‭ ‬تجارت‭ ‬غذاهای‭ ‬حلال‭ ‬کار‭ ‬می‌کند‭ ‬و‭ ‬با‭ ‬ GS1‭ ‬مالزی‭ ‬نیز‭ ‬همکاری‭ ‬دارد‭ ‬درخواست‭ ‬مشارکت‭ ‬با‭ ‬ایران‭ ‬را‭ ‬اعلام‭ ‬نمود‭.‬ بر‭ ‬اساس‭ ‬هر‭ ‬تراکنشی‭ ‬که‭ ‬انجام‭ ‬شود‭ ‬10‭ ‬درصد‭ ‬سهم‭ ‬برای‭ ‬ایران‭ ‬باشد،‭ ‬چرا‭ ‬که‭ ‬ایران‭ ‬محصولات‭ ‬غذایی‭ ‬خوب‭ ‬و‭ ‬حلالی‭ ‬دارد‭. ‬
شاید‭ ‬اگر‭ ‬نظام‌های‭ ‬اطلاعاتی‭ ‬پیشرفته‌ای‭ ‬در‭ ‬کشور‭ ‬وجود‭ ‬داشت‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬امکان‭ ‬استفاده‭ ‬می‌شد‭.‬ در‭ ‬صنعت‭ ‬پوشاک‭ ‬افراد‭ ‬باهوشی‭ ‬همچون‭ ‬آقای‭ ‬هاکوپیان‭ ‬و‭ ‬برند‭ ‬مطرح‭ ‬آن،‭ ‬وارد‭ ‬شدند‭ ‬که‭ ‬دارای‭ ‬قدرت‭ ‬جهانی‭ ‬هستند‭ ‬و‭ ‬مراوداتی‭ ‬با‭ ‬برندهای‭ ‬معتبر‭ ‬پوشاک‭ ‬جهان‭ ‬صورت‭ ‬گرفت‭ ‬تا‭ ‬ایران‭ ‬قطب‭ ‬تجاری‭ ‬برای‭ ‬توزیع‭ ‬پوشاک‭ ‬منطقه‭ ‬بشود‭. ‬تنها‭ ‬یک‭ ‬مزیت‭ ‬آن‭ ‬30‭ ‬میلیارد‭ ‬دلار‭ ‬رسوب‭ ‬سرمایه‭ ‬خارجی‭ ‬در‭ ‬ایران‭ ‬است‭.‬

متقاضیان‭ ‬چگونه‭ ‬می‌توانند‭ ‬از‭ ‬کدهای‭ ‬گفته‭ ‬شده‭ ‬استفاده‭ ‬کنند؟
هر‭ ‬شخص‭ ‬یا‭ ‬شرکتی‭ ‬که‭ ‬بخواهد‭ ‬از‭ ‬کد‭ ‬ما‭ ‬استفاده‭ ‬کند‭ ‬باید‭ ‬عضو‭ ‬شود‭ . ‬علاوه‭ ‬بر‭ ‬حق‭ ‬عضویت‭ ‬که‭ ‬هزینه‭ ‬آن‭ ‬250‭ ‬هزار‭ ‬تومان‭ ‬است‭ ‬برای‭ ‬هر‭ ‬کد،‭ ‬مبلغی‭ ‬باید‭ ‬از‭ ‬سوی‭ ‬متقاضیان‭ ‬پرداخت‭ ‬شود‭ ‬که‭ ‬اجازه‭ ‬استفاده‭ ‬یکساله‭ ‬از‭ ‬کد‭ ‬مورد‭ ‬نظر‭ ‬صادر‭ ‬گردد‭. ‬ از‭ ‬طرفی‭ ‬بسیاری‭ ‬از‭ ‬افراد‭ ‬که‭ ‬از‭ ‬مرکز‭ ‬شماره‌گذاری‭ ‬کالا‭ ‬کد‭ ‬می‌گیرند،‭ ‬نیاز‭ ‬به‭ ‬آموزش‭ ‬دارند‭ ‬و‭ ‬آگاه‭ ‬نیستند‭ ‬که‭ ‬کاربرد‭ ‬آن‭ ‬چیست،‭ ‬بر‭ ‬همین‭ ‬اساس‭ ‬ما‭ ‬یک‭ ‬واحدی‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬نام‭ ‬مرکز‭ ‬دانش‭ ‬راه‭ ‬انداخته‌ایم‭ ‬تا‭ ‬برای‭ ‬همگان‭ ‬نحوه‭ ‬استفاده‭ ‬از‭ ‬کدها‭ ‬را‭ ‬آموزش‭ ‬دهد‭ ‬تا‭ ‬با‭ ‬شرایط‭ ‬و‭ ‬نحوه‭ ‬استفاده‭ ‬از‭ ‬کد‭ ‬آشنا‭ ‬شوند‭. ‬

در‭ ‬این‭ ‬مسیر‭ ‬نظارت‭ ‬هم‭ ‬بر‭ ‬عهده‭ ‬شماست؟
ما‭ ‬تنها‭ ‬آموزش‭ ‬می‌دهیم‭ ‬و‭ ‬نظارت‭ ‬وظیفه‭ ‬سازمان‭ ‬ما‭ ‬نیست‭. ‬ در‭ ‬زمینه‭ ‬اطلاعات‭ ‬روی‭ ‬کالا‭ ‬هم‭ ‬آنچه‭ ‬اظهار‭ ‬می‌شود‭ ‬را‭ ‬ثبت‭ ‬می‌کنیم‭ ‬در‭ ‬حالی‭ ‬که‭ ‬بررسی‭ ‬صحت‭ ‬آن‭ ‬بر‭ ‬عهده‭ ‬سازمان‭ ‬ذیربط‭ ‬دیگری‭ ‬می‌باشد‭.‬ اگر‭ ‬نهادها‭ ‬بخواهند‭ ‬همه‭ ‬روند‭ ‬را‭ ‬طبق‭ ‬اصول‭ ‬طراحی‭ ‬شده‭ ‬پیش‭ ‬ببرند،‭ ‬در‭ ‬زنجیره‭ ‬تأمین‭ ‬یک‭ ‬چرخه‭ ‬وجود‭ ‬دارد‭ ‬که‭ ‬این‭ ‬روند‭ ‬از‭ ‬اولین‭ ‬جایگاه‭ ‬تا‭ ‬به‭ ‬جایگاه‭ ‬آخر‭ ‬ترسیم‭ ‬شده‭ ‬و‭ ‬برای‭ ‬تک‭ ‬تک‭ ‬عوامل‭ ‬زنجیره‭ ‬کد‭ ‬تعریف‭ ‬می‌شود‭.‬‭ ‬

ماهنامه دام و کشت و صنعت  -  شماره ۲۱۲ و ۲۱۳  -  سال ۱۳۹۶