بام سبز نمونه‌ای از فضای سبز شهری

سارا خادمیان

بام سبز در کاهش دما نقش بسزائی دارد، چراکه با ممانعت از تابش مستقیم اشعه‌های خورشیدی، در خنک‌سازی فضای ساختمان بسیارموثر است. این خنک‌سازی با کاهش نوسانات گرمائی بر روی سطح خارجی بام و از طریق افزایش ظرفیت گرمائی بام صورت می‌گیرد که فضای زیر آن را در تابستان خنک نگه داشته و میزان گرمایش را طی زمستان افزایش می‌دهد.

باغ بام‌های معمولی، سبز معمولی و باغ سبز با لایه فایبرگلاس
یکی از مهمترین راهکارهایی که برای کاهش مصرف انرژی در کلان شهرها پیشنهاد می‌شود احداث «باغ بام» است. باغ بام یا بام سبز، چنانچه درست طراحی و اجرا شود می‌تواند به کاهش مصرف انرژی کمک چشمگیری بنماید.
در یک تحقیق، مزایای بام سبز مورد ارزیابی قرار گرفته و برای اثبات فرضیه چگونگی کاهش انتقال انرژی در بام سبز به این نتیجه رسیده‌اند که سه نمونه بام معمولی‌، بام سبز معمولی، بام سبز با لایه فایبرگلاس، آنالیز شده و انتقال حرارت آنها مورد مقایسه تطبیقی قرارگرفته و معلوم گردیده که بام سبز نسبت به بام معمولی 50 درصد انتقال حرارت کمتری دارد. 
بام سبز با لایه فایبر گلاس نیز نسبت به بام سبز 40 درصد مزیت دارد. لازم به ذکر است انتخاب درست زیر ساخت و زهکشی، وزن مصالح به کار رفته درساخت‌، بررسی شیب بام و طراحی نقشه باغ بام از مواردی است که کارشناس باید با استفاده از تجربه و دانش فنی خود تحت عوامل آب و هوایی طبیعی و فرهنگ شهری به بهترین شکل ممکن پیاده‌سازی کند.

روف گاردن و فلاورباکس
از دیگر مزایای بام سبز افزایش طول عمر ساختمان و بهای ساختمان‌، جذب آلاینده‌های هوا توسط خاک و تولید هوای سالم‌، ایجاد فضای مفید در ساختمان بدون پرداخت عوارض بنا به شهرداری و... می‌باشد.
یکی از طرح‌های بسیار کاربردی و مقرون به صرفه در باغ بام، طراحی و اجرای فلاورباکس (جعبه گل) است. این نوع فلاورباکس‌ها در هر نوع طرحی قابل اجرا می‌باشند و از جنس بتن و با رنگ‌های مخصوص رنگ‌آمیزی می‌شوند.
برای محوطه‌سازی باغ بام، استفاده از این سبک جعبه‌ها به دلیل امکان ایجاد طرح‌های مدرن و زیبا رایج شده است. جعبه‌ها بسیار شکیل و زیبا بوده و در برابر شرایط نامناسب از استحکام بسیار بالائی برخوردار می‌باشند.
فلاورباکس‌ها در زمینه‌های متفاوت دارای کاربرد هستند.
انواع جعبه‌ها شامل: طراحی با سنگ که بیشتر جنبه سنتی داشته و به علت قابلیت تراوش کم سنگ، باید مسیر خروج فاضلاب آن به‌طور کامل کار کند‌.
فلاور باکس‌های سفالی نیز به‌علت تراوش بسیار زیاد می‌توانند مستعد تولید امراض در منافذ خود باشند. باکس‌های چوبی که گلدان‌هایی از این جنس، حتما نیاز به یک ظرف ضد رطوبت داخلی دارند و متداول‌ترین آنها ساج برمه‌ای‌، ایروکو و بلوط است.
جعبه‌های بتنی که در قالب سنتی و با ایجاد طرح‌های بسیار زیبا طراحی و ساخته می‌شوند علی‌رغم این‌که از بتن می‌باشند اما به دلیل کاربرد توری در شاسی آنان دارای وزن چندانی نیستند.
در روش‌های صنعتی و نیمه صنعتی جعبه‌های بتنی به صورت سری تولید می‌گردند که دارای وزن سنگینی بوده اما جعبه‌های فایبر گلاس سبک‌تر با مقاومت کمتر و کم دوام‌اند. انواع بتنی چنانچه در معرض آب و باران قرار گیرند دوام و بقای آن‌ها بیشتر می‌شود.
نتیجه: سایه‌اندازی و خنک‌سازی تبخیری گیاهان و همچنین لایه‌های سقف به عنوان عایق تاثیر مناسبی در کاهش انتقال حرارت دارند.

ماهنامه دام و کشت و صنعت – شماره ۲۴۴ – مهر ۱۳۹۹