توانمندی مدیران زن در بخش کشاورزی
نادیده گرفته شده است

آب زنید راه را...

به واقع چنین است که یک سوم کشاورزان (و البته رانندگان)۱ آمریکایی را زنان تشکیل می‌دهند و 50 درصد کشاورزان خرده مالک در جنوب افریقا زنان هستند. با این همه، یک غلط مصطلح غالب شده که «کار مردان است» چه در اجرا، چه در سیاست‌گذاری، چه در مدیریت و... و در کل زنان، جدای از ورود به سطوح عالی مدیریتی (ریاست جمهوری، ریاست مجلس، نخست وزیر، وزیر و...) در بخش کشاورزی نیز در کشورهای زیادی به وزارت رسیده و جامعه بهره‌برداران را هدایت و حمایت کرده‌اند.
زنان در شراکت زندگی ثابت کرده‌اند از مردان هیچ کم ندارند. آن‌ها پا به پای مردان و گاه، بیشتر از آنان گام بر می‌دارند. در کشاورزی کاشت، داشت و برداشت می‌کنند. در دامپروری و سایر فعالیت‌های مرتبط نیز چنین‌اند. در مدیریت، اخلاق و انصاف و وجدان بیشتری هزینه می‌کنند. در انتقادپذیری با صبر و حوصله برخورد می‌نمایند، و عمدتاً با استعداد و تلاش، خود را به رأس مجموعه یا یک سازمان رسانده و به شکل‌گیری بهتر آینده کشاورزی خانواده، منطقه، کشور و جهان کمک می‌کنند.
زنان شگفت انگیز بسیاری به‌عنوان گروهی از رهبران قدرتمند کشاورزی با جسارت در رقابت سازنده با مردان در مزارع، سازمان‌ها و تشکل‌های مردم نهاد، ادارات و وزارتخانه‌ها، در دیگر کشورها حضور یافته و سعی داشته و دارند صنعت کشاورزی را به سطوح برتر ارتقاء دهند.
مستندات آماری در ایران بیانگر این نکته است که 40 تا 45 درصد دانش آموختگان کشاورزی را خانم‌ها تشکیل می‌دهند و بیش از 50 درصد اعضای سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی را همین فارغ التحصیلان پوشش می‌دهند. اما از کل جمعیت نزدیک به 70 هزار نفری پرسنل رسمی و قراردادی وزارت جهاد کشاورزی که بیش از ۶۳۰۰ مدیر(زن و مرد) در سال ۹۷ داشته فقط ۳۹۶ نفر یعنی کمتر از ۵ درصد مدیران کشاورزی ایران را زنان تشکیل داده‌اند.
قرار بود این رقم در سال گذشته به 25 و در سال جاری به 28 درصد برسد، یعنی از 8 یا 9 معاون وزیر یا روسای در سطح معاون وزیر 3 معاون زن و در 31 سازمان جهاد کشاورزی استان (به علاوه منطقه جنوب کرمان و جیرفت) 8 تا 9 مدیر سازمان استان زن و از 50 موسسه، شرکت و سازمان مستقل بیش از 12 الی 15 مدیر زن، مناصب عالی را در اختیار داشته باشند.
رئیس جمهور روحانی طی دستورالعمل 27/4/96 درصدد جلب نظر زنان (شاید برای مقاصد سیاسی نه احقاق حق آنها) برآمد و دستورالعمل انتصاب مدیران زن و به ویژه زنان جوان را صادر کرد، در حالی که مصداق «رطب خورده منع رطب کی کند» طی 7 سال ریاست جمهوری، وی حتی یک وزیر زن به مجلس معرفی نکرده است و شاید اگر می‌شد مشاور امور زنان را هم از بین مردان انتخاب می‌کرد. حال از مدیران زیردست خود می‌خواهد خلاف طبع رئیس جمهور، مدیران زن را در پست‌های عالی اداری منصوب کنند.
وزارت جهاد کشاورزی نیز به‌عنوان تابعی از هیأت دولت و دولت، چگونه می‌تواند حتی در حد تعهدات یا پیش‌بینی‌های خود (28 درصد) سمت‌های مدیریتی ارشد را به خانم‌های مهندس، فوق لیسانس و فارغ‌التحصیلان دکتری در وزارتخانه اختصاص دهد.
در این وادی که مدیران زن باید نیمی از پست‌ها را در اختیار داشته باشند، کافی است فرد شایسته‌ای به‌عنوان مدیر پیشنهادی به وزارتخانه معرفی شود، اما قرار گرفتن کلمه «خانم» تابویی باشد که رزومه وی حتی مطالعه هم نشود! چرا؟
چگونه است که خانم «ونمن» می‌تواند وزیر کشاورزی آمریکایی بشود که فقط 150 میلیارد دلار صادرات سالانه محصولات کشاورزی دارد یا خانم «مریم بنت محمد» وزیر امنیت غذایی امارات متحده عربی باشد، اما حتی یک معاون وزیر زن در وزارت جهاد کشاورزی ایران قابل تحمل نیست.
چه می‌شود که خانم «گالیناپیچوا» می‌تواند 1650 هکتار زمین زراعی در بلغارستان داشته باشد و به‌عنوان نایب رئیس انجمن مالکان زمین در کشور فعال باشد، زن برتر بازرگان سال انتخاب گردد، اما در ایران مدیریت زن و توان مدیریتی آن جدی گرفته نشود و هنوز هم فرهنگ غلط «ضعیفه»، «اگر مرد بود!» و... رایج باشد.
ماهنامه سراسری «دام و کشت و صنعت» بنا دارد ضمن بررسی موانع قدرت گرفتن مدیران زن در بخش کشاورزی، به طرح نظرات تخصصی، فنی و کارشناسی و دلایل عدم مشارکت زنان در سطوح بالای مدیریتی کشاورزی یا دور نگه داشتن آن‌ها از پست‌های مدیریتی عالی اعم از دولتی، خصوصی یا تعاونی بپردازد.
در این شماره صفحه‌های ۸ و ۹ برای مطالعه توصیه میشود و در انتظار همراهی اندیشمندان، فرهیختگان و صاحب نظران هستیم تا در شماره‌های بعدی شایستگی، صلاحیت و توانمندی مدیران زن و ضرورت بهره‌گیری از نیمی از جامعه به نظر مطالعه‌کنندگان، تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیران کشاورزی کشور برسد. 

۱- تفکیک آمار زنان در بخش کشاورزی و رانندگان زن در آمار موجود مقدور نبود.

 سرمقاله ماهنامه دام و کشت و صنعت- شماره ۲۴۱- تیر ۱۳۹۹