چرایی‭ ‬عدم‭ ‬توسعه
مکانیزاسیون‭ ‬کشاورزی‭ ‬کشور

در‭ ‬کشور‭ ‬ما‭ ‬در‭ ‬صورتی‭ ‬که‭ ‬کشاورزی‭ ‬اساس‭ ‬و‭ ‬محور‭ ‬کار‭ ‬شود‭ ‬علاوه‭ ‬بر‭ ‬تأمین‭ ‬نیاز‭ ‬داخلی‭ ‬می‌توان‭ ‬محصولات‭ ‬زراعی‭ ‬و‭ ‬باغی‭ ‬را‭ ‬صادر‭ ‬کرد‭. ‬به‭ ‬این‭ ‬وسیله‭ ‬می‌توان‭ ‬کشور‭ ‬را‭ ‬از‭ ‬صادرات‭ ‬تک‭ ‬محصولی‭ ‬به‭ ‬طرف‭ ‬صادرات‭ ‬چند‭ ‬محصولی‭ ‬سوق‭ ‬داد‭. ‬استقلال‭ ‬ما‭ ‬در‭ ‬آینده‭ ‬تا‭ ‬حد‭ ‬زیادی‭ ‬به‭ ‬چگونگی‭ ‬استفاده‭ ‬از‭ ‬منابع‭ ‬و‭ ‬روش‭ ‬تولید‭ ‬این‭ ‬محصولات‭ ‬بستگی‭ ‬خواهد‭ ‬داشت‭.‬
مهمترین‭ ‬علمی‭ ‬که‭ ‬می‌تواند‭ ‬ما‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬مهم‭ ‬نزدیک‭ ‬کند‭ ‬مکانیزاسیون‭ ‬کشاورزی‭ ‬است‭ ‬نمی‌توان‭ ‬حداقل‭ ‬علم‭ ‬عملی‭ ‬کشور‭ ‬در‭ ‬حوزه‭ ‬مکانیزاسیون‭ ‬را‭ ‬نادیده‭ ‬گرفت‭ ‬به‌طوری‭ ‬که‭ ‬این‭ ‬توانایی‭ ‬می‌تواند‭ ‬ایران‭ ‬را‭ ‬تا‭ ‬حد‭ ‬زیادی‭ ‬در‭ ‬زمینه‭ ‬بهره‌بردای‭ ‬محصولات‭ ‬یاری‭ ‬دهد‭.‬
چرا‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬توانمند‌ی‭ ‬استفاد‌ه‭ ‬نمی‌شود‭ ‬که‭ ‬با‭ ‬تحقیق‭ ‬بسیار‭ ‬به‭ ‬سه‭ ‬نکته‭ ‬اصلی‭ ‬می‌رسیم‭.‬
1 - ‭ ‬عد‌م‭ ‬اعتماد‭ ‬کشاورز‭ ‬به‭ ‬علم‭ ‬روز
2 - ‭ ‬نبود‭ ‬بیمه‌های‭ ‬قوی‭ ‬برای‭ ‬پشتیبانی‭ ‬کشاورز
3 - ‭ ‬عد‌م‭ ‬سرمایه‌گذاری‭ ‬نامناسب
این‭ ‬سه‭ ‬نقطه‭ ‬ضعف‭ ‬توامان‭ ‬با‭ ‬هم‭ ‬مرتبط‭ ‬هستند‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬معنا‭ ‬که‭ ‬کشاورزها‭ ‬به‭ ‬د‌لیل‭ ‬نبود‭ ‬بیمه‭ ‬و‭ ‬سرمایه‭ ‬اولیه‭ ‬بحث‭ ‬مکانیزاسیون‭ ‬کشاورزی‭ ‬را‭ ‬کاملا‭ ‬ناد‌ید‌ه‭ ‬می‌گیرند‭. ‬حال‭ ‬این‭ ‬شرایط‭ ‬به‌وجود‭ ‬آمد‌ه‭ ‬باعث‭ ‬گرد‌ید‭ ‬که‭ ‬د‌ر‭ ‬بحث‌های‭ ‬مختلف‭ ‬محیط‌زیستی‭ ‬و‭ ‬تولید‭ ‬محصولات‭ ‬کشاورزی‭ ‬با‭ ‬اختلاف‭ ‬فراوان‭ ‬با‭ ‬استاند‌ارد‌های‭ ‬جهانی‭ ‬گام‭ ‬برد‌ایم‭ ‬که‭ ‬از‭ ‬عواقب‭ ‬عد‌م‭ ‬توجه‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬مسائل‭ ‬می‌توان‭ ‬به‭ ‬خشک‭ ‬شد‌ن‭ ‬یا‭ ‬آلود‌ه‭ ‬شد‌ن‭ ‬منابع‭ ‬آب‭ ‬زیرزمینی،کاهش‭ ‬محصولات‭ ‬کشاورزی‭ ‬به‌د‌لیل‭ ‬عد‌م‭ ‬توجه‭ ‬به‭ ‬آب‌د‌هی‭ ‬آن‌ها‭ ‬و‭ ... ‬اشاره‭ ‬کرد‭. ‬
مکانیزاسیون‭ ‬را‭ ‬عاملی‭ ‬مهم‭ ‬و‭ ‬محرک‭ ‬اصلی‭ ‬توسعه‭ ‬کشاورزی‭ ‬می‌توان‭ ‬نام‭ ‬برد‭. ‬مکانیزاسیون‭ ‬استفاده‭ ‬از‭ ‬اد‌وات‭ ‬و‭ ‬وسایل‭ ‬مکانیکی‭ ‬برای‭ ‬تولید‭ ‬و‭ ‬انجام‭ ‬کارهای‭ ‬کشاورزی‭ ‬است‭. ‬د‌ر‭ ‬شرایطی‭ ‬که‭ ‬کشور‭ ‬با‭ ‬بحران‭ ‬کم‭ ‬آبی‭ ‬و‭ ‬آلود‌گی‭ ‬آب‭ ‬مواجه‭ ‬است‭ ‬نمی‌توان‭ ‬زمین‌های‭ ‬بیشتری‭ ‬را‭ ‬برای‭ ‬تولید،‭ ‬زیر‭ ‬کشت‭ ‬برد‭. ‬
در‭ ‬این‭ ‬شرایط‭ ‬تنها‭ ‬راه‭ ‬افزایش‭ ‬محصولات‭ ‬ازد‌یاد‭ ‬محصول‭ ‬د‌ر‭ ‬هکتار‭ ‬است‭. ‬در‭ ‬واقع‭ ‬باید‭ ‬به‭ ‬فکر‭ ‬افزایش‭ ‬بهره‌وری‭ ‬و‭ ‬بازد‌هی‭ ‬کشاورزان‭ ‬باشیم‭ ‬که‭ ‬د‌ر‭ ‬این‭ ‬راستا‭ ‬مکانیزاسیون‭ ‬کشاورزی‭ ‬می‌تواند‭ ‬تا‭ ‬مقد‌ار‭ ‬زیاد‌ی‭ ‬به‭ ‬افزایش‭ ‬تولید‭ ‬محصولات‭ ‬کمک‭ ‬کند‭. ‬
اما‭ ‬راهکار‭ ‬عملی‭ ‬برای‭ ‬حل‭ ‬این‭ ‬مشکلات‭: ‬اصلاحات‭ ‬باید‭ ‬د‌ر‭ ‬زیرساخت‭ ‬کشاورزی‭ ‬کشور‭ ‬که‭ ‬روستاها‭ ‬نقاط‭ ‬استراتژی‭ ‬آن‭ ‬است‭ ‬صورت‭ ‬گیرند‭. ‬فرهنگ‭ ‬روستاییان‭ ‬به‭ ‬گونه‌ای‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬اگر‭ ‬محصولی‭ ‬را‭ ‬که‭ ‬یک‭ ‬کشاورز‭ ‬کشت‭ ‬کرد‌ه‭ ‬و‭ ‬نتیجه‭ ‬مطلبوی‭ ‬رسید‭ ‬سال‭ ‬آیند‌ه‭ ‬اکثر‭ ‬روستاییان‭ ‬آن‭ ‬را‭ ‬کشت‭ ‬می‌کنند‭. ‬د‌ر‭ ‬حالی‭ ‬که‭ ‬جهان‭ ‬با‭ ‬افزایش‭ ‬جمعیت‭ ‬روبرو‭ ‬است‭. ‬بد‌ون‭ ‬ترد‌ید‭ ‬تأمین‭ ‬غذای‭ ‬مناسب‭ ‬نیز‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬برنامه‌های‭ ‬اصلی‭ ‬تلقی‭ ‬می‎شود‭. ‬
در‭ ‬همین‭ ‬راستا‭ ‬باید‭ ‬با‭ ‬فاصله‭ ‬گرفتن‭ ‬از‭ ‬کشاورزی‭ ‬سنتی‭ ‬به‭ ‬سوی‭ ‬توسعه‭ ‬مکانیزاسیون‭ ‬در‭ ‬بخش‭ ‬کشاورزی‭ ‬پیش‭ ‬رفت‭. ‬راه‌کار‭ ‬مناسب‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬گونه‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬د‌ر‭ ‬برخی‭ ‬روستاهای‭ ‬کشور،‭ ‬کشاورزی‭ ‬با‭ ‬طرح‭ ‬مکانیزاسیون‭ ‬اجرا‭ ‬شود‭ ‬که‭ ‬با‭ ‬تولید‭ ‬محصول‭ ‬مرغوب‭ ‬و‭ ‬امکان‭ ‬صادرات‭ ‬وکسب‭ ‬د‌رآمد‭ ‬بالاتر‭ ‬امکان‭ ‬سرمایه‌گذاری‭ ‬سایر‭ ‬کشاورزان‭ ‬برای‭ ‬مکانیزاسیون‭ ‬را‭ ‬فراهم‭ ‬می‌سازد‭.‬
در‭ ‬پایان‭ ‬اولویت‭ ‬د‌اد‌ن‭ ‬به‭ ‬مکانیزاسیون‭ ‬در‭ ‬بخش‭ ‬کشاورزی‭ ‬موجب‭ ‬افزایش‭ ‬عملکرد‭ ‬د‌ر‭ ‬هکتار،‭ ‬کاهش‭ ‬هزینه‎ها‭ ‬و‭ ‬اقتصاد‌ی‭ ‬شد‌ن‭ ‬کشاورزی‭ ‬خواهد‭ ‬شد‭ ‬که‭ ‬این‭ ‬عوامل‭ ‬نیز‭ ‬موجب‭ ‬محقق‭ ‬شد‌ن‭ ‬امنیت‭ ‬غذایی‭ ‬می‎شود‭. ‬با‭ ‬این‭ ‬وجود‭ ‬مباحث‭ ‬تکنیکی‭ ‬و‭ ‬کاربرد‌ی‭ ‬د‌ر‭ ‬بخش‭ ‬مکانیزاسیون‭ ‬پیوسته‭ ‬د‌ر‭ ‬حال‭ ‬تحول‭ ‬است‭.‬
بنابراین‭ ‬وظیفه‭ ‬د‌ولت‭ ‬و‭ ‬متخصصین‭ ‬این‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬همگام‭ ‬با‭ ‬تغییرات‭ ‬در‭ ‬سطح‭ ‬جهان‭ ‬د‌ر‭ ‬این‭ ‬مسیر‭ ‬گام‭ ‬برد‌ارند‭ ‬و‭ ‬کشاورز‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬صرف‭ ‬ماشینی‭ ‬بود‌ن‭ ‬بخش‭ ‬کشاورزی‭ ‬مجبور‭ ‬به‭ ‬استفاد‌ه‭ ‬از‭ ‬تکنولوژی‭ ‬سالیان‭ ‬گذشته‭ ‬نکنند‭. ‬

ماهنامه دام و کشت و صنعت  -  شماره ۲۱۵ و ۲۱۶  -  سال ۱۳۹۶