آب را گل نکنیم؛ خاک را ول نکنیم!
به بهانه نشست خبری معاون آب و خاک وزارت کشاورزی
آب را گل نکنیم؛ خاک را ول نکنیم!
مهندس محمدرضا منصوریان
در نشست خبری که به‌منظور ارائه برنامه‌های وزارت جهاد کشاورزی در راستای آبیاری و برنامه‌های ششم توسعه برگزار شد، علی‌مراد اکبری، معاون آب و خاک وزارت کشاورزی، با خبر خوشی از جزئیات مصوب برنامه ششم در پروژه‌های کلیدی بخش آب و خاک کشور، به استقبال خبرنگاران آمد و گفت: اهداف ما در برنامه ششم به تأیید کمیسیون کشاورزی رسیده و در صحن مجلس نیز تصویب شده است، که یکی از آن اهداف حفاظت کمی و کیفی منابع آب و خاک و موفقیت در امنیت منابع غذایی در چارچوب تولید پایدار است.
وی با تاکید بر استفاده از منابع پایه با حفظ محیط زیست و حرکت به سمت بهره‌وری سبز افزود: در هر بخش از تولید باید به حفظ محیط زیست اهمیت داده شود، چرا که آیندگان نیز به آب و خاک نیاز دارند.
درپی این موضوع، خبرنگاران که منتظر شنیدن خبرهایی مبنی‌بر جلوگیری از قاچاق خاک کشور بودند مهندس اکبری، با فراری رو به جلو از اعلام آن استنکاف کرده و با ابراز بی‌اطلاعی از این موضوع مسئولیت آن را متوجه سازمان‌های دیگر دانست.
این موضوع با سوال‌های مختلف خبرنگاران رسانه‌ها و مستندات غیررسمی از قاچاق خاک در مناطق مختلف به خصوص جزیره هرمز ادامه یافت که با این پاسخ مهندس اکبری که “ما متولی بهره‌وری از خاک هستیم و این موضوع به ما مربوط نمی‌شود” موضوع قاچاق خاک را بدون جواب گذاشت.
این در حالی است که در سال 90، معاون امور آب و خاک وزیر جهاد کشاورزی وقت، با اشاره به این که خاک کشاورزی جزو لیست کالاهای ممنوعه صادراتی در گمرکات کشور است گفته بود، تاکنون هیچ‌گونه صادرات خاک کشاورزی نداشته‌ایم و اگر هم اقدامی در این زمینه صورت می‌گیرد غیرقانونی بوده و گمرک و ستاد مبارزه با قاچاق کالا در این قضیه مسئول می‌باشند.
حال این سوال پیش می‌آید که مگر با تغییر مسئولیت‌ها، قوانین نیز عوض می‌شود که در دوره‌ای یک مسئول، درباره موضوع قاچاق خاک طرح مسئله می‌کند و در دوره دیگر مسئولی دیگر در همان سمت اظهار بی‌اطلاعی می‌نماید.
شایان ذکر است سال 89 نیز بر اساس موافقت نامه قانون قرنطینه‌ای گیاهی که در مجلس به تصویب رسید، هرگونه جابه‌جایی گیاهان به همراه خاک ممنوع شد. همچنین براساس این قانون، هرگونه نقل و انتقال خاک و نمونه‌های گیاهی به سایر کشورها ممنوع است و مادامی که از سوی سازمان حفظ نباتات و وزارت جهاد کشاورزی موافقت‌نامه‌ای امضا نشود، این مواد قابل صدور به سایر کشورها نخواهد بود.
حال با توجه به اظهارات مهندس اکبری، گمانه‌زنی‌هایی در خصوص ادغام معاونت آب و خاک به یکی از دو معاونت زراعت و باغبانی، معقول‌تر به‌نظر میرسد.
اکبری درباره سوال خبرنگار دام،کشت و صنعت درخصوص افزایش زمان به تصویب نرسیدن لایحه حفاظت از خاک در مجلس گفت: باید پرسید چرا این لایحه علیرغم پیگیری‌های بسیار به صحن مجلس نمی‌رود و خود نیز از این وقفه اطلاعی ندارم. علیرغم آن‌که به آقای لاریجانی و کمیسیون کشاورزی مجلس و با امضای مهندس حجتی، وزیر جهاد کشاورزی نامه فرستادیم، اما هنوز این لایحه برروی زمین مانده، در صورتی که باور دارم اگر به صحن برود حتما رأی می‌آورد.
از چرایی تا اظهارات مختلف قاچاق خاک از ایران
خاک شهرهای شمالی، جنوبی و غربی کشور از جمله خاک‌های حاصلخیز است. خاک پیت که مرغوب‌ترین خاک است، خاک‌های قهوه‌ای جنگلی و خاک رویشگاه‌های گونه‌های گیاهی که دارای مواد آلی قابل توجهی است از جمله خاک‌هایی است که طبق منابع غیررسمی هر سال میلیون‌ها تن از آن قاچاق می‌شود و در کشورهای حاشیه خلیج فارس که جنس خاک آن‌ها ماسه‌ای و آهکی است، خریداران بسیاری با قیمت‌های کلان دارد. عواملی همچون قاچاق خاک، فرسایش خاک، کمبود آب و نبود یک مدیریت مسئول و متعهد موجب از بین رفتن کشاورزی در ایران شده است، چرا که بنا بر آمار، برای تولید هر سانتی متر خاک حداقل 600 سال زمان نیاز است.
شیوه‌های خروج خاک ازکشور
گفته می شود که خاک به 2 روش عمده قاچاق می‌شود. اول به صورت قاچاق در قالب بسته که از مبادی غیرقانونی از کشور خارج می‌شود و مثل تمام کالاهایی که از کشور قاچاق می‌شود از میزان آن اطلاعی در دست نیست.
روش دوم قاچاق در قالب صادرات گل و گیاه است که در این روش که قانونی هم صورت می‌گیرد، قاچاقچیان مسئولان را دور می‌زنند و چندین برابر نیاز گلدان، خاک در آن می‌ریزند و در خارج از کشور نیز برخی از گیاهانی را که ارزش و اعتباری ندارند دور ریخته شده و آن چه در قیمت‌های بالا به فروش میرسد خاک گلدان است.
ماهنامه دام و کشت و صنعت - شماره ۲۰۲ - سال ۱۳۹۵
ماهنامه دام و کشت و صنعت پنجره ای به آگاهی و دانش
کارشناسان ما در مورد مشکلات تولید محصولات، که نمی‌توانید برای آن جوابی پیدا کنید؛ می‌توانند به شما کمک کنند
info@iranAgriMagazine.com