تقریبا با گذشتن سه دوره از عمر مجلس شورای اسلامی، لایحه حفاظت از خاک همچنان در قفسههای مجلس خاک میخورد و آنچه احتمالا از ارزش چندانی برخوردار نیست، «خاک» این سرزمین است که با وجود وابستگی تام و تمام حیات ساکنان کشور به آن، همچنان مورد بیتوجهی و کملطفی قرار دارد. از قراردادن آن در معرض فرسایش بیمحابا، تا آلوده کردن آن به انواع آلایندهها و این اواخر صادرات آن به کشورهای حاشیه خلیج فارس، که منع صددرصد قانونی دارند، از آن جمله است.
خاکی که صدها هزار شهید و جانباز به خاطر آن از حیات و سلامت خود مایه گذاشتند، از چند سال قبل و قطعا با مجوز و چراغ سبز مسئولان کشور به کشورهای فاقد خاک زراعی حاشیه جنوب خلیجفارس، قاچاق و یا به بیان دیگر صادر میشود. چرایی انجام این عمل ممنوعه را باید متولیان و مسئولان حفظ این خاک به مردم توضیح دهند که در حالی که خاکهای این سرزمین در شرایط فرسایش، تبدیل به بیابان و از دست دادن مزیت کشاورزی خود هستند، چرا این خاک به کشورهای حاشیه خلیج صادر میشود. حتی پخش صدور خاک از تلویزیون نیز تاثیری بر این اقدام ممنوع نگذاشت. علیرضا پرستار، مدیر کل دفتر امور آب و خاک وزارت جهادکشاورزی، خواستار توقف این عمل ضدمیهنی و ضدملی شد، اما آنگونه که مشاهده میشود، خارج کردن خاک حاصلخیز کشور با مجوز و پشتوانه قویتری از قانون صورت میگیرد که بسیار تاسفبار است.
با تداوم چنین روندی، بهزودی شنزارهای کشورهای حاشیه خلیجفارس مبدل به کشتزارها و باغستانهایی بر روی خاکهای ایران خواهد شد، اما نکتهای که این فروشندگان «وطن» باید بدانند آن است که پروسه تولید خاک کشاورزی به ازاء هر یک سانتیمتر به صدها سال زمان نیاز دارد و در واقع این افراد نه فقط خاک بلکه تاریخ ایران را قاچاق میکنند.
محمدجواد سروش، مدیرکل دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیطزیست گفت: در چند سال اخیر، بیش از 100 میلیون هکتار از اراضی کشور به بیابان تبدیل شد و مراتع کشور از 86 میلیون هکتار با کاهشی 2 میلیون هکتاری به 84 میلیون هکتار تقلیل پیدا کرده است. سروش با تاکید بر این که مدیریت خوبی در زمینه خاک نداریم گفت: خاک ها به سمت شوری و از دست دادن پتانسیل تولید به پیش میروند و سالانه بین 100 تا 130 هزار هکتار، شرایط بیابانی شدن را پیدا میکنند.
در حالی که میانگین فرسایش خاک در جهان بین 5 تا 6 تن در هکتار است، این رقم در ایران در حدود 17 تن - 16/7 تن در هکتار است. حال پرسش آن است که بنابر کدام دلایل، لایحه حفاظت از خاک، این همه سال در مجلس معطل میماند و علیرغم اهمیت آن مورد توجه قرار نمیگیرد. لایحه حفاظت از خاک که بیانکننده تعیین جایگاه خاک در کشور میباشد، کم اهمیتتر از کدام یک از لوایحی که تاکنون در مجلس تصویب شدهاند، بوده است.
در خبر شماره 1969/95/027 مورخه 95/9/16 صادره از مرکز روابطعمومی وزارت جهادکشاورزی به نقل از مهندس خلیل آقایی آمده است «که هنوز نوبت بررسی لایحه حفاظت از خاک در کمیسیون کشاورزی مجلس نرسیده است». این در صف نوبت بررسی، نه فقط در این مجلس که در مجالس پیشین هم به این لایحه نرسید، چرا که لوایحی بسیار مهمتر از پرداختن به «خاک وطن» در دستور کار بوده است.
خاک عنصری حیاتی است که زندگری ساکنان کنونی و آینده این سرزمین به آن وابسته و یکی از عناصر چهارگانه ادامه زندگی یعنی «آب، باد، خاک و خورشید» است. بنابر اهمیت غیرقابل انکار این ماده حیاتی در تولید غذا برای زندگی انسانها، زمان آن فرا رسیده است تا لایحه حفاظت از خاک از زیر گردوغبار سالیان بیتوجهی بیرون آمده و برای حفظ آن که به آیندگان نیز تعلق دارد، قوانین جامعی تدوین و تصویب شود، ضمن آنکه دولت تدبیر و امید، همانگونه که در مورد واردات کالاهای قاچاق اقدام نمود، جلوی صدور قاچاق خاک را نیز بگیرد. خاک این سرزمین متعلق به تمام افراد آن است و عده اندکی نباید به خاطر سودجوییهای خود آن را به تاراج دهند.
ماهنامه دام و کشت و صنعت - شماره ۲۰۴ - سال ۱۳۹۶
ماهنامه دام و کشت و صنعت پنجره ای به آگاهی و دانش
کارشناسان ما در مورد مشکلات تولید محصولات، که نمیتوانید برای آن جوابی پیدا کنید؛ میتوانند به شما کمک کنند
info@iranAgriMagazine.com