از علاقه به عرصه تولید قارچ خوراکی تا ورشکستگی

مثل قارچ می‌رویند...

نویسنده: مهندس محمدرضا منصوریان

تولید قارچ خوراکی اگرچه صنعت نوپایی در کشور به حساب نمی‌آید اما در یک دهه گذشته توانسته از قالب یک کالای لوکس خارج شده و جایگاه خود را در بین مصرف‌کنندگان باز کند، که همین موضوع موجب جذب تعدادی از سرمایه‌داران به این حوزه شد. اما به اعتقاد دست‌اندرکاران امر آنچه که مانع حضور سرمایه‌داران بیشتر به این صنعت شده عدم تناسب بازار عرضه و تقاضا، نبود صادرات و همچنین حضور تولیدکنندگان غیرمتخصص در عرصه تولید قارچ است.

مراکز فنی و حرفه‌ای مزید بر علت...

دکتر محمدحسن افشار، رییس هیات مدیره تعاونی تولیدکنندگان قارچ‌های خوراکی، با اشاره به بی‌برنامه بودن افزایش تولیدکنندگان قارچ در کشور به نشریه گفت: سازمان فنی‌وحرفه‌ای در راستای اشتغال‌زایی اقدام به برگزاری کلاس‌های آموزشی یک هفته‌ای پرورش قارچ کرده است.

وی افزود: با توجه به حمایت بسیج درجهت ارائه تسهیلات به افراد بازنشسته و یا جویای کار در کلاس‌های این چنینی، دوره دیده‌ها پس از یک هفته تشویق می‌شوند تا در این حوزه ورود پیدا کنند.

رییس هیات مدیره تعاونی تولیدکنندگان قارچ‌های خوراکی با برشمردن دلایل عدم بازدهی تولیدکنندگان تازه‌کار اظهار داشت: تولید قارچ نیازمند تخصص و آموزش‌های طولانی مدت در جهت رسیدن به بازدهی اقتصادی است بر همین اساس افرادی که به‌طور کوتاه مدت آموزش دیده و به صنعت پرورش قارچ ورود پیدا می‌کنند، پس از قبول شکست و مقروض ماندن، از میدان به در می‌روند.

افشار به اثرات سوء، حضور مقطعی تولیدکنندگان غیرمتخصص بر بازار قارچ اشاره کرد و گفت: با محاسباتی که انجمن صنفی تولیدکنندگان قارچ خوراکی در تیر 94 ارائه کرد حدود 6200 تومان هزینه تولید این محصول برآورد شد اما دلالان از ناآگاهی افراد تازه کار نسبت به بازار هدف سو استفاده کرده و با نصف قیمت تمام شده از این افراد محصول تولیدی را خریداری می‌کردند و همین موضوع یکی از دلایلی بود که در ماه رمضان امسال قارچ حدود 3 هزار تومان عرضه می‌شد و این یعنی ضرر تولیدکنندگان کلان.

وی افزود: ورشکستگی یا کاهش توان ظرفیت واحدهای تولیدی از یک طرف و همچنین جوانانی که به قصد اشتغال پا به این حوزه گذاشته و حال علاوه بر بیکاری، بار بدهی حاصل از وام و بهره‌های آن را نیز باید به دوش بکشند ماحصل چنین اقدامات بی‌برنامه‌ای است.

رییس هیات مدیره تعاونی تولیدکنندگان قارچ‌های خوراکی سامان دادن به وضعیت فعلی را وظیفه وزارت کشاورزی دانست و خاطر نشان کرد: پرورش قارچ نیاز به سرمایه اولیه دارد که بازدهی اقتصادی در اثر مداومت در تولید حاصل می‌شود. وزارت کشاورزی وظیفه اطلاع‌رسانی را باید به درستی در این زمینه انجام دهد.

استخوان خردکرده‌ها بر سر میز کارشناسی

مهندس عرفان منش، معاون دفتر نظارت، به‌سازی و هدایت شغلی سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور، درخصوص انتقادهای گفته شده از کم بازده بودن کلاس‌های آموزشی تحت نظر این سازمان یا سوق دادن سریع آنان به بازار تولید بدون محاسبه اقتصادی و عرضه و تقاضا به نشریه گفت: کلاس‌های آموزشی زیر نظر سازمان فنی و حرفه‌ای در دو بخش برگزار می‌شود که بخشی از آن به صورت کوتاه مدت تعریف شده و مبنای آن پودمان‌های تکمیلی است و به‌عنوان استاندارد آموزش شایستگی مشخص می‌باشد.  بخش دیگر که براساس مهارت آموزی بوده و از صفر تا صد مهارت مربوطه در حداقل 3 ماه مورد تدریس قرار می‌گیرد و به‌عنوان استاندارد آموزش شغل تعریف شده است. وی محتوای دوره آموزش را کارشناسی شده خواند و افزود: باید توجه داشت که کارشناسان و فعالین صنعتی، میز کارشناسی صنف مورد تدریس را تشکیل می‌دهند و اگر انتقادی بر این موضوع باشد دفتر طرح و برنامه‌ریزی سازمان آن را مورد بررسی قرار می‌دهد.

قارچ دکمه‌ای پرمصرف‌ترین در ایران

مهندس مرتضی حیدری، مدیرعامل شرکت کیمیای خانواده، سرانه مصرف قارچ را در کشور 1200 گرم دانست و به نشریه گفت: بیشترین نوع قارچ مصرفی خانوارهای ایرانی دکمه‌ای سفید است در حالی که بعضی از مزارع اقدام به پرورش نوع دکمه‌ای قهوه‌ای نیز کرده‌اند اما با استقبال مواجه نشده است. وی تکنولوژی تولید قارچ را بیشتر به صورت نیمه صنعتی و سنتی عنوان کرد و افزود: البته مراکزی نیز هست که با تکنولوژی روز دنیا پیش رفته است اما با این حال به دلیل گرانی حمل و نقل امکان صادرات قارچ هنوز به طور چشمگیری میسر نشده است.

ذائقه را عوض کنیم

مهندس جواد بهروزنیا، مدیرعامل شرکت ماشین سازان بهروز، در گفت‌وگو با نشریه وضعیت تکنولوژی تولید قارچ را نامناسب خواند و گفت: ورود افراد غیرمتخصص و تولید قارچ در مراکز غیراستاندارد از عوامل اصلی ضربه زدن به تولیدکنندگان حرفه‌ای است. وی افزود: بیشترین سود عاید بنکدارانی می‌شود که گاهی محصول تولیدی -حداقل هزینه تولید در هر کیلو 4500 تومان- را به قیمتی به مراتب پایین‌تر و با چک‌های مدت‌دار خریداری کرده و به‌صورت نقد به فروش می‌رسانند. مدیرعامل شرکت ماشین سازان بهروز تغییر ذائقه به‌منظور افزایش مصرف قارچ را راه‌گشا دانست و گفت: انتقال تجربه و دانش از سوی کارشناسان و فعالین امر و همچنین فرهنگ‌سازی از عوامل موثر در افزایش تولید اصولی و مصرف این محصول است.

ششمین تولیدکننده جهانی به دنبال مصرف کننده

مهندس رمضانی، مدیرعامل مجتمع خاک پوششی پارسیان، در گفت‌وگو با نشریه بسته‌های حاوی بستر پرورش قارچ را کیلویی حدود 550 تومان عنوان کرد و گفت: هر بسته  60 x 40  به ارتفاع 20 سانتی متر حدود 16-18 کیلوگرم وزن دارد که حاوی کلش و کود مرغی است و نزدیک به 3 هفته آماده‌سازی آن زمان می‌برد. وی ایران را ششمین تولیدکننده جهانی قارچ دانست و اظهار داشت: به دلیل عدم برنامه‌ریزی درست در زمینه صادرات و همچنین توزیع نامناسب و بدون نظارت محصول در بازار هدف، تولیدکنندگان ضررهای زیادی را متحمل می‌شوند.

رمضانی عدم توازن بازارهای عرضه و تقاضا را نگران‌کننده خواند و گفت: پیش از افزایش تولید باید ابتدا فرهنگ‌سازی در زمینه افزایش سرانه مصرف و همچنین بهبود نحوه بسته‌بندی صورت بگیرد تا میزان تقاضا متناسب با تولید شکل گیرد. مدیرعامل مجتمع خاک پوششی پارسیان افزود: بعضی از افراد نیز به صورت مقطعی و غیرتخصصی اقدام به تولید قارچ می‌کنند که این موضوع باعث بر هم زدن نوسان بازار می‌شود.

ماهنامه دام و کشت و صنعت - شماره ۲۱۰ - سال ۱۳۹۶