با توجه به افزايش جمعيت جهان، امنيت غذايي امروزه در دستور كار تمام كشورها است و اكثر سياست‌گذاري‌هاي كلان اعم از اجتماعي، اقتصادي و حتي سياسي بر پايه اين موضوع است و حتي يكي از دلايل اصلي ادغام دو وزارتخانه كشاورزي و جهاد سازندگي در حدود 18 سال گذشته نيز همين امر عنوان شد.  غذاي سالم از توليد، فرآوري، بسته‌بندي تا عرضه، چرخه با ارزشي است كه با توجه به پيشرفت‌هاي علمي در اين زمينه همگام با تكنولوژي روز دنيا سعي در به روز كردن صنعت غذا مي‌كند.

در اين ميان قارچ به‌عنوان يك منبع غذايي سالم و پرانرژي مي‌تواند نقش مهمي در سبد غذايي خانواده‌ها ايفا كند و خوشبختانه در سال‌هاي اخير توليدكنندگان اين ماده غذايي در فرهنگ‌سازي و استفاده آحاد مردم از قارچ، تلاش‌هاي فراواني را انجام داده‌اند كه البته جاي فعاليت بيشتري را در آينده مي‌طلبد.  شركت قارچ سحر سال‌هاست در زمينه توليد قارچ خوراكي و همچنين كمپوست فعاليت‌هاي ارزشمندي را انجام داده و با مدير خلاق و مبتكر خود، مهندس شهرام جناقي، توانسته در اين صنعت جايگاه ويژه‌اي را تدارك ببيند.

به‌منظور حمايت از توليدكننده داخلي و سپاس از زحمات و تلاش‌هاي بي‌وقفه آن شركت محترم خبرنگار نشريه گفت‌وگويي را با مديريت محترم مجموعه انجام داد كه از نظر مي‌گذرانيم:

شركت قارچ سحر در چه سالي و به چه منظوري تأسيس شد؟

شركت قارچ سحر سال 71 با هدف تامين امنيت غذايي و كارآفريني به‌صورت سهامي خاص تأسيس شد و در حال حاضر با تناژ 1200 تن توليد در سال، قارچ خوراكي با برند سحر را راهي بازار مي‌كند؛ البته شركت توان توليد بيشتر را نيز دارد. اين مجموعه به دليل داشتن واحد كمپوست‌سازي مدرن و تمام اتوماسيون با عنوان برند "سهيل كمپوست" توليد را در سطح بالايي پيش گرفته است.

نهادهايي كه متولي سامان‌دهي اين صنعت مي‌باشند تا چه اندازه در افزايش توليد قارچ و در اختيار گرفتن سهم بازار موثر هستند؟

نهادهاي متولي اگر به صورت مرتب با انجمن توليدكنندگان قارچ كشور جلسات هم‌انديشي و تبادل نظر و اطلاعات داشته باشند و در موفقيت طرح‌هايشان نقشي هم به نماينده توليدكنندگان بدهند مي‌توانند در حل فصل مسائل پيش آمده راه‌گشاتر عمل كنند.

آيا وزارت جهاد كشاورزي تسهيلاتي را براي پرورش‌دهندگان قارچ در نظر گرفته است؟

وزارت جهادكشاورزي تلاش جهادي و انقلابي دارد و مخلص‌ترين نهاد بين دولت و توليدكنندگان هستند اما سودي كه براي توليد در وام‌هاي بانك‌ها به بخش توليد اختصاص مي‌يابد خيلي بيشتر از سرمايه در كف بازار است البته منابع دولت هم كم و توزيع در بخش‌ها نامناسب است.

آيا مي‌توان در سبد غذايي خانواده‌ها قارچ را به‌عنوان يك وعده غذايي در نظر گرفت؟

مردم براي تأمين نيازهاي غذايي روزانه از قبيل كربوهيدرات، ويتامين، فيبر و غيره كه سبد غذايي آن‌ها را نيز تشكيل مي‌دهد حتما برنامه‌ريزي دارند؛ اما بايد توجه داشت كه قارچ نيز يك منبع تغذيه سالم و قابل دسترس‌تر بوده كه تمام اقشار جامعه مي‌توانند از آن استفاده كنند.

در حال حاضر توليدكنندگان قارچ با چه مسائلي در توليد، پرورش، بسته‌بندي و توزيع مواجه هستند؟

هر توليدكننده‌اي بر اساس اهداف و برنامه‌ريزي و با توجه به آشنايي به چالش‌هاي توليد محصول مورد نظر وارد عرصه توليد مي‌شود؛ پس عامل كمك‌كننده به توليدكنندگان، ثبات بازار است. از مشكلاتي كه توليدكنندگان قارچ با آن دست به گريبان هستند فاصله ايجاد شده بين بهاي تمام شده محصول و فروش آن است كه بيشتر اين موضوع به نبود ثبات در نهاده‌هاي اوليه توليد برمي‌گردد كه حاصل آن نوسان مالي ايجاد شده در توليد است كه بيشتر توليدكنندگان به فكر بقا هستند. صنعت بسته‌بندي قارچ نيز همچنان وابسته به واردات است كه توجه ويژه براي به حركت درآمدن چرخ‌هاي صنايع داخلي در اين زمينه را مي‌طلبد. درخصوص شبكه توزيع نيز كارهاي زيادي انجام شده اما قاعده‌مند نبوده كه به نظر مي‌رسد با توجه به حساس بودن قارچ بايد سيستم توزيع اصلاح شود.

چه مناطقي به لحاظ پرورش انواع قارچ در كشور مناسب است و به‌طور كلي پرورش قارچ تا چه ميزان توجيه اقتصادي دارد؟

در تمام مناطق كشور مي‌تواند توليد قارچ انجام داد زيرا محيط رشد آن به‌طور كامل قابل كنترل است. به تبع هر كجا كه بازار مصرف خوبي داشته باشد، توليد نيز توجيه اقتصادي خواهد داشت. طرح‌هاي صنعتي در حال حاضر حداقل 600 تن در سال را توليد قارچ دارند.

آيا كشور پتانسيل صادرات قارچ را به كشورهاي ديگر دارد و تا چه اندازه مي‌تواند رقابت‌پذير با بازارهاي جهاني باشد؟

شايد بين 10 تا 15 درصد از محصول توليدي عليرغم داشتن كيفيت توليد مناسب، استانداردهاي لازم براي صادرات را نيز دارا است. البته لازمه تحقق اين مهم مجهز بودن به امكانات فني و مهندسي و دستيابي به دانش صادرات است تا بتوان در رقابت با بازارهاي جهاني موفق عمل كرد. اگر اتاق فكري در دولت به‌منظور پوياتر كردن اقتصاد كشور تشكيل شود و با تسهيل قوانين به كمك توليدكنندگان و صادركنندگان اقدام شود مي‌توان تحقق صادرات به بازارهاي جهاني را ممكن دانست.

مجموعه تحت مديريت شما تا چه اندازه در ترويج افزايش مصرف قارچ در بين مردم فعاليت كرده است؟

مجموعه قارچ سحر علاوه بر حضور در نمايشگاه‌هاي معتبر داخلي، با تبليغات ميداني، سازماني و كشوري همايشي همچون مشهد، اصفهان، تبريز، همدان، تهران، كاشان، قزوين و... فعاليت‌هاي گسترده‌اي را داشته است، همچنين حضور اجرايي نزديك با انجمن توليدكنندگان قارچ، كمك شاياني در افزايش سرانه مصرف اين محصول در استان‌هاي مختلف كرده است.

قيمت تمام شده و عرضه محصول نهايي براي مصرف‌كننده را تا چه حد مناسب مي‌دانيد؟

در حال حاضر بحث ما بقا براي توليد است كه اگر وضعيت نهاده‌هاي اوليه ثابت باشد يا حداقل قيمت بها براي 3 ماه ثابت شود شايد بهتر بتوانيم به اين سوال پاسخ دهيم.

با توجه به اينكه در سال حمايت از كالاي ايراني قرار داريم نظر خودتان را در ارتباط با اين صنعت بفرماييد:

با توجه به صحبت‌هاي مقام معظم رهبري اقتصاد مقاومتي يك شعار نيست بلكه يك واقعيت است كه بايد محقق شود و مي‌بايست همگي براي تحقق اين شعار به ميدان بيايند و عرصه را براي يكديگر تنگ نكنند و همگي دست به دست هم بايد ايران را بسازيم.

ماهنامه دام و کشت و صنعت - شماره ۲۲۳- سال ۱۳۹۷