آیا امکان کنترل اصلاح ژنتیکی (تراریخته) است؟

باید بدانیم دقیقاً چه می‌خواهیم

مهندس نغمه علی‌بیک‌زاده 

کاش علم تراریخته هیچ راهی نداشت جز اینکه روی گیاهان دیگری که حداقل، رابطه غیرمستقیم با سلامت مردم داشته را به آزمایش گذارند و نه اینکه امروز سلامت مردم به‌طور مستقیم محل آزمون و خطای این علم نوظهور قرار گیرد.

روش آزمایش اشتباه بود

دکتر اصغری، رئیس سازمان غذا و دارو، در نشست خبری 17 بهمن ماه سال گذشته در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره آزمایش صورت گرفته در یزد بر روی برنج تراریخته اظهار داشت: یکی از محققین پروژه‌ای در حد کارشناسی ارشد داشته که براساس آن حیوانات آزمایشگاهی با مواد تراریخته تغذیه می‌شدند که پس از مدتی سلامت ارگان‌های این موجودات، شاهد بر عدم اشکال در مصرف مواد تراریخته گرفته شد.
وی ادامه داد: اولا روش آزمایش اشتباه بوده چراکه این نوع آزمایش انجام شده برای مسمومیت‌ها قابل اجراست و نحوه کار برای بررسی تراریخته متفاوت است؛ درضمن تعداد نمونه‌ها نیز قابل قبول نبوده بر همین مبنا تعمیم دادن نتایج این آزمایش به همه محصولات تراریخته درست نیست.
رئیس سازمان غذا و دارو شروط لازم برای اجازه مصرف مواد غذایی تراریخته را یادآور شد و افزود: محصول‌های تراریخته‌ای در داخل اجازه مصرف دارند که کشور وارد‌کننده خود، تولیدکننده آن بوده و علاوه بر آن در داخل آن کشور مصرف محصول مورد نظر وجود داشته باشد و همچنین باید مشخص باشد که کدام ژن دستخوش تغییر قرار گرفته و براساس آزمایش‌های داخلی این موضوع تایید شود.

برای مطالعه «انجمن ارگانیک ایران، علمی نیست» کلیک کنید 

آزمایش درست بود

این درحالی است که دکتر قره‌یاضی، رئیس انجمن ایمنی زیستی ایران، در مصاحبه مهرماه سال 96 با نشریه دام، کشت و صنعت با تأیید این آزمایش، به گلایه از صدا و سیما و عدم شفاف‌سازی در این زمینه اظهار داشت. وی در پاسخ به اظهار نظر رئیس سازمان غذا و دارو این چنین واکنش نشان داد: «پروژه به هیچ عنوان دانشجویی نبوده است. پروژه مربوط به 4 عضو هیأت علمی، همگی دارای رتبه استادیار به بالا، بوده و همکارانی هم از تهران در رده استاد تمام است. به آقای اصغری در مورد مصاحبه کذب و صد در صد خلافشان تذکر داده شد. آقایان خیام و سیدی این معاون تازه کار را دیده‌اند و برخی افراد در بازرسی کل کشور هم وی را ترسانده‌اند. نه تنها هیچ تذکری به پژوهشگران داده نشده بلکه مورد تشویق هم قرار گرفته‌اند. با تشکر از علاقمندی همکارانم در این گروه فرهیخته به مباحث علمی زراعت».

دفاع از تراریخته کنترل شده!

مهندس بهمن باباخانلو، مدیرکل اسبق آبخیزداری، در گفت‌وگو با نغمه علی‌بیک‌زاده در پاسخ به این سوال که "آیا موافق فعالیت‌های اصلاح ژنتیکی محصولات کشاورزی و دامی هستید" گفت: با استفاده «آگاهانه» و «کنترل شده» موافق هستم. شاید دشمن خاصیت مضری را بخواهد در محصولی از محصولات کشور وارد کند که باید از این نوع دخالت جلوگیری کرد.
وی معتقد است: مخالفین محصولات تراریخته بسیار اغراق‌آمیز بحث می‌کنند که باید گفت مسئله اینقدر هم وحشتناک نیست. هر نوع تغییر ژنتیکی در گیاهان الزاماً زیان‌آور نیست و موتاسیون (جهش) که فرآیندی طبیعی است و در عرصه طبیعت اتفاق می‌افتد نیز یک تغییر ژنتیکی است.
این کارشناس مرتع و آبخیزداری استفاده از روش‌های اصلاح در صورت رعایت اعتدال و اعمال آگاهانه اصلاحات ژنتیکی را مفید عنوان و اظهار داشت: لازمه اجرای صحیح فعالیت‌های تولیدات محصولات تراریخته، سلامت در سیستم اجرایی کشور است. در شرایط امن و کنترل شده تولید محصولات تراریخته می‌تواند پاسخگوی نیاز روزافزون تولیدات غذایی باشد.

نشریه دام و کشت و صنعت - شماره ۲۱۷  و ۲۱۸ - سال ۱۳۹۷
 

ماهنامه دام و کشت و صنعت پنجره ای به آگاهی و دانش