اهمیت تولید بذر
در امنیت غذایی جامع

مجله دام و کشت و صنعت در شماره‌های گذشته خود و ازجمله در همین شماره اخیر (به‌صورت دست به نقد) طی مطلبی تحت عنوان «ضرورت خروج از دایره تنگ انحصارات دولتی» که در آن مطلب اتفاقاً به بعضی از مطالب شماره‌های گذشته نیز ارجاعاتی صورت گرفته است، به نقش و اهمیت بخش خصوصی در صنعت بذر پرداخته است و از متولیان بخش و تصمیم‌گیران خواسته است تا در تصمیم‌گیری‌ها و اعمال مدیریت‌ها بخش خصوصی تولید و تأمین‌کننده بذر را بیشتر از پیش مراعات نمایند.
چراکه بعضی سیاست‌ها درست در خلاف جهت منافع این شرکت‌ها است و عرصه را برای ادمه کار این شرکت‌ها تنگ می‌کند. اجازه بدهید با زبان آمار و ارقام در این مورد صحبت کنیم.
در نوشتار زیر بخش کوچکی از مشکلات تولیدکنندگان بذر گندم و جو در کشور را به قلم دکتر سیروان اردلان، دبیر انجمن بذر کشور عیناً منعکس می‌گردد:

دکتر سیروان اردلان *

در راستای سیاست‌های نظام مقدس جمهوری اسلامی، اقتصاد مقاومتی و حفظ کمی و کیفی تولید بذر، هر ساله برنامه تدارک و تکثیر بذور گندم و جو توسط معاونت محترم زراعت جهاد کشاورزی با همکاری و هماهنگی انجمن بذر تدوین و به استان‌های تابعه ابلاغ می‌گردد. 
در سال 1398 (سال زراعی 99-98) میزان تکثیر و تدارک بذر گندم به مقدار 460 هزار تن و بذر جو 41 هزار تن، توسط شرکت‌های خصوصی عضو انجمن تولیدکنندگان بذر در سطح کشور تولید گردید که از این مقدار حدود 320 هزار تن بذر گندم و 41 هزار تن بذر جو تولیدی در بین کشاورزان توزیع گردید. 
اعداد و ارقام بالا نشان‌دهنده کاهش توزیع بذر گندم به مقدار 30 درصد نسبت به میزان تولیدی آن است. از دلایل مهم کاهش توزیع می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد: 
• کاهش حجم نقدینگی در شرکت‌ها به جهت عدم پرداخت به موقع یارانه‌های بذری؛
• کاهش میزان رقم یارانه بذر نسبت به سال‌های قبل که این امر باعث پایین آمدن انگیزه تولید و کاهش استقبال از بذور گواهی شده در بین کشاورزان به دلیل قیمت بالای تمام شده آن؛
• پایین بودن قیمت گندم خوراکی (سیلویی) که با توجه به نرخ بالای تورم در سال‌های اخیر، به نظر می‌رسد قیمت تمام شده گندم تولیدی برای کشاورزان دیگر صرفه اقتصادی ندارد.
علیهذا با توجه به وضعیت موجود، طلب شرکت‌های تولیدکننده بذر از بابت یارانه تولید در سال‌های 97 و 98 به میزان 160 میلیارد تومان از یک‌طرف و تسهیلات معوقه و در آستانه سررسید شرکت‌ها از طرف دیگر، پیش‌بینی می‌گردد چنانچه دولت محترم نسبت به تسویه طلب شرکت‌ها، کاهش نرخ سود تسهیلات بانکی و اعلام قیمت واقعی گندم خوراکی جهت به صرفه بودن کشت این محصول، اقدام لازم صورت ندهد. هر ساله میزان تولید و توزیع بذر گندم و جو کشور به نسبت سال قبل آن کاهش 30 درصدی به خود ببیند و این به معنای واقعی باعث از دست رفتن سرمایه‌های ملی تولید بذر، تهدید امنیت غذایی کشور و نهایتاً ورشکستگی شرکت‌های تولید بذر می‌گردد.
امید است با توجه به برنامه تدارک و تولید بذر گندم در سال آینده به میزان 540 هزار تن و 65 هزار تن بذر جو، راه حلی جهت حفظ منافع ملی کشور در راستای سیاست‌های کلی نظام صورت گیرد. 
* دبیر انجمن بذر کشور

ماهنامه دام و کشت و صنعت- شماره ۲۳۸- اسفند ۱۳۹۸